Quan điểm của Joe Biden ra sao về các vấn đề lớn?
Khi ông chính thức tuyên bố tham gia tranh cử tổng thống 2020, Joe Biden tuyên bố ông sẽ tranh cử trên hai chủ đề chính – những người lao động đã “xây dựng nên đất nước này,” và các giá trị có thể hàn gắn các chia rẽ.
Khi nước Mỹ đối mặt với các thách thức từ virus corona cho tới bất bình đẳng về chủng tộc, thông điệp của ông nhấn mạnh việc tạo ra cơ hội kinh tế mới cho người lao động, khôi phục các chính sách bảo vệ môi trường và quyền lợi y tế, cũng như khôi phục các liên minh quốc tế.
Dưới đây là chi tiết về quan điểm của vị tổng thống mới đắc cử trong tám vấn đề chính.
VIRUS CORONA – Một chương trình truy vết toàn quốc
Cách chống dịch virus corona của ông Biden, thách thức nhãn tiền nhất mà nước Mỹ đang gặp, là cho tất cả người dân Mỹ được xét nghiệm miễn phí và thuê 100.000 người để xây dựng một chương trình truy vết quốc gia.
Ông nói ông muốn mở ít nhất 10 trung tâm xét nghiệm ở mỗi bang, và kêu gọi các cơ quan liên bang triển khai nguồn lực để đưa ra các chỉ dẫn toàn quốc cụ thể hơn, thông qua các chuyên gia liên bang. Ông nói tất cả các thống đốc bang nên đưa ra quy định bắt buộc đeo khẩu trang.
Những cử tri nghi ngờ về quyền lực của chính quyền liên bang sẽ coi đây là sự can thiệp quá sâu, nhưng chủ trương này đi theo quan điểm chung của ông Biden và Đảng Dân chủ về vai trò của chính phủ.
VIỆC LÀM VÀ TIỀN LƯƠNG – Tăng mức lương tối thiểu và đầu tư vào năng lượng xanh
Để giải quyết tác động trước mắt của khủng hoảng dịch Covid-19, ông Biden cam kết sẽ chi “bất kỳ những gì cần thiết” để gia hạn cho vay đối với các doanh nghiệp nhỏ và tăng các khoản tiền trả trực tiếp cho các gia đình.
Một trong những đề xuất là tăng thêm 200 triệu USD tiền An sinh Xã hội mỗi tháng, hủy bỏ các chính sách cắt giảm thuế dưới thời Trump và xóa khoản 10.000 cho mỗi sinh viên vay từ ngân sách liên bang.
Các chính sách kinh tế rộng hơn của ông Biden, được biết đến như kế hoạch “Build Back Better” (Xây dựng Lại Tốt hơn), nhằm làm vừa lòng hai nhóm cử tri truyền thống ủng hộ đảng Dân chủ – người trẻ và công nhân cổ xanh.
Ông ủng hộ tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD một giờ – một biện pháp rất được người trẻ thích và đã trở thành gần như một con số biểu tượng cho đảng Dân chủ năm 2020, và là dấu hiệu cho thấy đảng này nghiêng hơn về cánh tả. Ông cũng muốn đầu tư 2 ngàn tỷ USD vào năng lượng xanh, và cho rằng đẩy mạnh ngành năng lượng sạch sẽ giúp tạo việc làm cho những người giai cấp lao động.
Hiện ông cũng có một kế hoạch trị giá 400 tỷ USD dùng ngân sách liên bang để mua hàng hóa Mỹ, cùng với cam kết rộng hơn để đẩy mạnh luật “Mua đồ Mỹ” đối với các dự án giao thông mới. Ông Biden trước đây từng bị chỉ trích vì đã ủng hộ Hiệp định Tự do Thương mại Bắc Mỹ (NAFTA), mà theo các ý kiến chỉ trích là sẽ đưa việc làm ra nước ngoài.
Kế hoạch 2020 của ông kêu gọi chính phủ liên bang đầu tư 300 tỷ USD vào hàng hóa, dịch vụ, nghiên cứu và công nghệ làm tại Mỹ.
CHỦNG TỘC – Cải cách pháp lý hình sự, trợ giúp cho các cộng đồng thiểu số
Trong bối cảnh các cuộc biểu tình về chủng tộc đã diễn ra ở Mỹ trong năm nay, ông nói ông tin rằng phân biệt chủng tộc tồn tại ở nước Mỹ và cần được giải quyết bằng các chương trình kinh tế xã hội rộng rãi để hỗ trợ các cộng đồng thiểu số.
Một trụ cột trong chương trình “xây dựng lại” của ông là tạo ra hỗ trợ doanh nghiệp cho các cộng đồng thiểu số qua một quỹ đầu tư trị giá 30 tỷ USD.
Về ngành chấp pháp, ông đã rời xa quan điểm “cứng rắn với tội phạm” những năm 1990 vốn bị chỉ trích nhiều. Ông Biden giờ đây đề xuất các chính sách để giảm tù giam, giải quyết các chênh lệch về thu nhập, giới tính và chủng tộc trong hệ thống pháp lý, và tái hòa nhập các tù nhân được thả.
Ông sẽ lập ra một chương trình hỗ trợ 20 tỷ USD để khuyến khích các bang đầu tư vào các nỗ lực giảm tù giam, hủy các án tối thiểu bắt buộc và phi tội phạm hóa cần sa và hủy các án về cần sa trước đây, và chấm dứt án tử hình.
Tuy nhiên, ông bác bỏ lời kêu gọi ngừng cấp ngân sách cho cảnh sát, nói rằng các nguồn lực cần phải được dành cho việc duy trì các tiêu chuẩn. Ông cho rằng một phần tiền chi cho cảnh sát phải được chuyển sang các dịch vụ xã hội như sức khỏe tâm thần, và kêu gọi đầu tư 300 triệu USD cho một chương trình cảnh sát cộng đồng.
BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU – Tái gia nhập thỏa thuận về khí hậu toàn cầu
Ông Biden gọi biến đổi khí hậu là một mối đe dọa sống còn, và nói ông sẽ kêu gọi cả thế giới cùng hành động nhanh chóng để giảm khí thải nhà kính bằng cách tái gia nhập Thỏa thuân Khí hậu Paris. Thỏa thuận này, mà ông Trump đã rút khỏi, muốn Mỹ cam kết giảm khí thải nhà kính tới 28% vào năm 2025, so với mức năm 2005.
Mặc dù ông không ủng hộ Green New Deal (Thảo thuận Xanh Mới) – một gói về khí hậu và việc làm do những người cánh tả trong đảng của ông đề xuất – ông đề xuất đầu tư liên bang 1.7 ngàn tỷ USD cho nghiên cứu công nghệ xanh, trong đó có một phần trùng với khoản đầu tư cho kế hoạch kinh tế của ông, được chi trong 10 năm tới. Ông Biden cũng muốn Mỹ đạt mức khí thải zero vào năm 2050 – một cam kết hơn 60 quốc gia đã đưa ra năm ngoái. Trung Quốc và Ấn Độ, hai nước có lượng khí thải lớn nhất thế giới, hiện vẫn chưa tham gia cam kết này. Các khoản đầu tư này, cùng với kế hoạch kinh tế của ông, nhằm tạo ra việc làm trong ngành sản xuất các sản phẩm “năng lượng xanh”.
CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI – Khôi phục uy tín của nước Mỹ…và có thể đương đầu với Trung Quốc
Ông Biden viết rằng với tư cách là tổng thống, ông sẽ tập trung vào các vấn đề quốc gia trước. Tuy thế, không có chỉ dấu gì rằng các giá trị của ông Biden về chính sách đối ngoại đã xoay chuyển từ chủ nghĩa đa phương và tham gia trên trường quốc tế, đối nghịch hẳn với chính sách cô lập không ngần ngại của ông Trump. Ông Biden cũng hứa hẹn sẽ xây dựng lại các mối quan hệ với đồng minh của Mỹ, nhất là với khối NATO, tổ chức mà Trump nhiều lần đe dọa sẽ giảm tiền đóng góp.
Vị cựu phó tổng thống nói Trung Quốc sẽ phải chịu trách nhiệm về những tập quán thương mại và môi trường không công bằng, nhưng thay vì đơn phương đánh thuế hàng Trung Quốc, ông đề xuất có một liên minh quốc tế với các nền dân chủ khác mà Trung Quốc “không thể dám lờ đi”, mặc dù ông vẫn mơ hồ về chuyện điều đó thực sự có nghĩa gì.
Y TẾ – Mở rộng Obamacare
Ông Biden nói ông sẽ mở rộng chương trình bảo hiểm y tế công, được phê chuẩn khi ông là phó của Tổng thống Barack Obama, và thực hiện một kế hoạch nhằm cung cấp bảo hiểm cho 97% người dân Mỹ.
Nhưng ông không theo đuổi đề xuất bảo hiểm y tế cho toàn dân mà những thành viên thiên tả hơn trong đảng của ông mong muốn, ông Biden hứa hẹn sẽ cho tất cả người Mỹ có sự lựa chọn được đăng ký một gói bảo hiểm y tế công tương tự như Medicare (chương trình bảo hiểm y tế cho người già), và giảm tuổi đủ tiêu chuẩn hưởng Medicare từ 65 xuống 60. Ủy ban Ngân sách Liên bang Có trách nhiệm, một nhóm không đảng phái, ước tính rằng chương trình y tế ông Biden đề xuất sẽ tốn khoảng 2,25 ngàn tỷ USD trong vòng 10 năm.
NHẬP CƯ – đảo ngược các chính sách của ông Trump
Trong 100 ngày đầu làm tổng thống, ông Biden hứa hẹn sẽ đảo ngược các chính sách của ông Trump làm chia rẽ cha mẹ với con cái họ ở biên giới Mỹ – Mexico, xóa bỏ giới hạn số đơn xin nhập cư và chấm dứt việc cấm đi lại từ bảy nước Hồi giáo. Ông cũng hứa hẹn sẽ bảo vệ những người “Dreamers” – những người được đưa vào Mỹ bất hợp pháp khi còn là trẻ em và được phép ở lại Mỹ theo chính sách thời Obama – cũng như đảm bảo họ được phép nhận trợ giúp liên bang cho sinh viên.
Giáo dục – Trường mầm non cho tất cả trẻ em, mở rộng đại học không mất tiền
Trong một động thái nghiêng về tả khuynh, ông ủng hộ một số chính sách giáo dục quan trọng được đảng Dân chủ chú trọng – xóa khoản vay sinh viên, mở rộng các trường đại học miễn phí và cho tất cả trẻ em được đi trường mầm non miễn phí. Những chính sách này sẽ được cấp vốn từ các khoản tiền thu từ thuế mà thời ông Trump cắt giảm. (BBC)
