Vắc-xin đường mũi ngừa Covid-19 nhiều hứa hẹn

Các nhà nghiên cứu tạo ra loại vắc-xin mới có khả năng tạo miễn dịch niêm mạc ở mũi, rào cản đầu tiên chống lại virus trước khi chúng di chuyển xuống phổi.

Navin Varadarajan, giáo sư ngành hóa học và kỹ thuật phân tử sinh học ở Đại học Houston, và cộng sự thông báo phát triển một loại vắc-xin tiểu đơn vị đưa qua đường mũi, cung cấp miễn dịch lâu dài chống lại mầm bệnh lây qua đường hô hấp.

“Vắc-xin đường mũi có thể kích thích cả miễn dịch hệ thống và miễn dịch niêm mạc với lợi thế không xâm lấn, phù hợp để tạo miễn dịch cho dân số lớn”, Varadarajan cho biết. “Tuy nhiên, việc phát triển vắc-xin đường mũi gặp nhiều trở ngại do thiếu kháng nguyên hiệu quả và cần tá dược phù hợp để kích thích phản ứng miễn dịch mạnh mà không kèm theo độc tính”.

Để giải quyết vấn đề, Varadarajan cộng tác với Xinli Liu, phó giáo sư dược học ở Trường Dược UH, chuyên gia về hạt nano. Nhóm nghiên cứu của Liu tạo ra loại tá dược có tên NanoSTING giúp thúc đẩy phản ứng miễn dịch của cơ thể.

“NanoSTING có kích thước hạt nhỏ, cỡ 100 nanomet, có nhiều đặc điểm khác hẳn tá dược thông thường về tính chất vật lý và hóa học”, Liu nói. “Chúng tôi sử dụng NanoSTING làm tá dược cho vắc-xin đường mũi và giải trình tự ARN của từng tế bào để xác nhận mô bạch huyết liên quan tới mũi là vị trí tác động. Kết quả của chúng tôi cho thấy công thức vắc-xin tiềm năng này an toàn, tạo phản ứng miễn dịch nhanh trong vòng 7 ngày và tạo miễn dịch toàn diện chống lại nCoV”, Varadarajan chia sẻ.

Vắc-xin đường mũi cũng cho phép phân bố vắc-xin đồng đều hơn trên khắp thế giới. Hàng tỷ người dân ở một số nước như Ấn Độ, Nam Phi và Brazil hiện chưa được tiêm chủng. Những đợt bùng phát dịch lớn và lây lan virus tại các quốc gia đó góp phần thúc đẩy virus tiến hóa, làm giảm hiệu quả của mọi loại vắc-xin. Với yêu cầu phân bố đồng đều đòi hỏi vắc-xin phải ổn định và có thể vận chuyển dễ dàng. Theo kết quả nghiên cứu, mọi thành phần của vắc-xin gồm protein và tá dược đều ổn định trong hơn 11 tháng, có thể lưu trữ và vận chuyển mà không cần tủ đông.

Varadarajan là nhà đồng sáng lập AuraVax Therapeutics Inc., công ty công nghệ sinh học tiên phong về phát triển vắc-xin đường mũi và liệu pháp điều trị giúp bệnh nhân đánh bại bệnh tật bao gồm Covid-19. Họ đã bắt tay vào sản xuất vắc-xin mới và lên kế hoạch xin cấp phép từ Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) trong năm nay. (T/H)