Thông tin về vắc-xin COVID-19 Spikevax (Moderna)
Sơ lược về vắc-xin này
Spikevax (Moderna) là loại vắc-xin có thể giúp chúng ta khỏi bị bệnh vì COVID-19. Cần phải tiêm hai liều, thường cách nhau 4-6 tuần lễ (trong những trường hợp đặc biệt, thời gian cách quãng này có thể dài hơn). Vắc-xin COVID-19 Moderna không có bất kỳ vi-rút còn sống nào hết và không thể làm cho quý vị bị COVID-19. Vắc-xin này có mã di truyền thuộc phần quan trọng của vi-rút SARS-CoV-2 gọi là gai protein. Sau khi tiêm vắc-xin, cơ thể quý vị sẽ rập khuôn sản sinh các gai protein này. Sau đó hệ thống miễn dịch của quý vị sẽ học cách nhận ra và chống lại vi-rút SARS-CoV-2 gây ra COVID-19. Mã di truyền vừa nêu sẽ bị cơ thể phân hủy nhanh chóng.
Để ngăn ngừa COVID-19, tất cả những người hội đủ điều kiện được tiêm vắc-xin COVID-19 nên đi chủng ngừa, không kể một vài trường hợp ngoại lệ nêu trong tờ thông tin này. Chủng ngừa là tự nguyện. Quý vị có thể thảo luận về mọi mối lo ngại hoặc thắc mắc về việc chủng ngừa COVID-19 với cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa và/hoặc bác sĩ gia đình trước khi quý vị được tiêm vắc-xin.
Các lợi ích vắc-xin này đem lại
Theo kết quả các cuộc thử nghiệm lâm sàng rất lớn, Moderna ngừa COVID-19 công hiệu ở người từ 12 tuổi trở lên. So với người không chủng ngừa, người lớn đã tiêm hai liều Moderna ít khi bị bệnh COVID-19 hơn, khoảng 94 phần trăm. Vắc-xin này cũng công hiệu ở người trên 65 tuổi (86%) và ở thanh thiếu niên từ 12-17 tuổi.
Sức đề kháng COVID-19 bắt đầu từ khoảng hai tuần sau liều đầu tiên. Dù một liều có thể ngừa bệnh phần nào, nhưng nhiều khi chỉ công hiệu trong thời gian ngắn. Hai liều sẽ ngừa bệnh hiệu quả nhất. Không có vắc-xin nào công hiệu 100 phần trăm, vì vậy, có khi quý vị vẫn có thể bị bệnh do COVID-19 gây ra sau khi chủng ngừa. Chúng tôi không biết Moderna sẽ công hiệu trong bao lâu. Chúng tôi sẽ dần dần tìm hiểu thêm về điều này. Hiện nay chúng tôi không biết chính xác các vắc-xin COVID-19 ngăn chặn vi-rút lây lan hiệu quả ra sao. Điều này có nghĩa là ngay cả người đã chủng ngừa vẫn có thể bị nhiễm vi-rút gây COVID-19 và ngay cả khi họ không bị các triệu chứng hoặc chỉ bị các triệu chứng nhẹ, họ vẫn có thể lây bệnh sang người khác.
Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải tiếp tục các biện pháp phòng ngừa khác như:
- duy trì khoảng cách đối với người khác
- rửa tay
- đeo khẩu trang
- xét nghiệm COVID-19 và kiểm dịch/cách ly theo yêu cầu của tiểu bang/lãnh thổ nơi quý vị cư ngụ.
Nếu đã được chủng ngừa hai liều Moderna, quý vị vẫn nên đi xét nghiệm COVID-19 nếu bị các triệu chứng khớp với các tiêu chí xét nghiệm mà cơ quan y tế địa phương đặt ra (ví dụ: sốt, ho, đau họng).
Ai có thể được tiêm vắc-xin này
Cơ quan Quản lý Sản phẩm Trị liệu (TGA, Therapeutic Goods Administration) đã tạm thời chấp thuận cho tiêm vắc-xin Spikevax (Moderna) cho các em từ 12 tuổi trở lên.
Vắc-xin này hiện nay đã được Nhóm Tư vấn Kỹ thuật Úc về Chủng ngừa (ATAGI, Australian Technical Advisory Group on Immunisation) khuyến nghị tiêm cho người từ 18 tuổi trở lên. Sắp tới đây sẽ có khuyến nghị tiêm vắc-xin này cho các em từ 12 tuổi trở lên.
Ai không nên tiêm vắc-xin này
Quý vị không nên tiêm vắc-xin này nếu đã từng bị:
- sốc phản vệ (loại phản ứng dị ứng trầm trọng) với liều vắc-xin COVID-19 mRNA (tức là Moderna hay Comirnaty (Pfizer)) tiêm lần trước
- sốc phản vệ sau khi tiếp xúc với bất kỳ thành phần nào trong vắc-xin này, kể cả polyethylene glycol (PEG)
- viêm cơ tim và/hoặc viêm màng ngoài tim liên quan đến liều vắc-xin COVID-19 mRNA (tức là Moderna hay Pfizer) tiêm lần trước
- bất kỳ tác dụng phụ bất lợi trầm trọng nào khác sau khi dịch vụ chủng ngừa giàu kinh nghiệm hay chuyên gia y tế xem xét đã cho là do liều vắc-xin COVID-19 mRNA (tức là Moderna hay Pfizer) tiêm lần trước gây ra và không xác định được nguyên nhân nào khác.
Các biện pháp phòng ngừa khi chủng ngừa
Những người bị một số vấn đề sức khỏe nhất định có thể sẽ cần các biện pháp phòng ngừa bổ sung như nán lại trong 30 phút nhằm mục đích theo dõi sau khi tiêm vắc-xin hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia về dị ứng. Hãy cho cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa biết nếu quý vị đã bị:
- phản ứng dị ứng với liều vắc-xin lần trước hoặc một thành phần trong vắc-xin COVID-19 mRNA (tức là Moderna hay Pfizer)
- sốc phản vệ với vắc-xin khác hoặc thuốc khác. Cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa có thể kiểm tra để bảo đảm không có các thành phần nào giống vậy trong vắc-xin COVID-19 quý vị sẽ được tiêm
- nhận được chẩn đoán bị bệnh tế bào mast kèm sốc phản vệ tái phát cần phải điều trị
Nếu quý vị bị rối loạn chảy máu hoặc quý vị đang uống thuốc làm loãng máu (thuốc chống đông máu), hãy nói cho cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa biết. Cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa có thể giúp xác định liệu tiêm vào cơ bắp có an toàn cho quý vị hay không và giúp quyết định thời điểm tốt nhất để tiêm vắc-xin.
Các trường hợp đặc biệt cần thảo luận trước khi chủng ngừa
Những người bị vấn đề sức khỏe cần đề phòng đối với Moderna
Người từng bị bất kỳ vấn đề sức khỏe nào dưới đây có thể được tiêm Moderna nhưng nên hỏi ý kiến bác sĩ gia đình (GP), chuyên gia về chủng ngừa hoặc bác sĩ chuyên khoa tim mạch về thời điểm chủng ngừa tốt nhất và liệu có cần đề phòng gì thêm hay không:
- Bệnh tim gần đây (tức là trong vòng 6 tháng qua) hoặc đang bị bệnh tim do viêm, ví dụ: viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm nội tâm mạc
- Sốt thấp khớp cấp tính (tức là đang bị viêm cơ tim) hay bệnh thấp tim cấp tính
- Bệnh cơ tim giãn (đối với người dưới 30 tuổi)
- Bệnh tim bẩm sinh
- Suy tim nặng
- Người được ghép tim
Người có hệ miễn dịch bị suy yếu (suy giảm miễn dịch)
Những người bị suy giảm miễn dịch bao gồm những người có vấn đề sức khỏe khiến hệ thống miễn dịch của họ bị suy yếu. Ngoài ra cũng bao gồm những người có thể đang uống thuốc ức chế hệ thống miễn dịch.
Chính phủ Úc đặc biệt khuyên người bị suy giảm miễn dịch nên tiêm vắc-xin COVID-19. Moderna không phải là loại vắc-xin có vi-rút còn sống. Vắc-xin này an toàn đối với người bị suy giảm miễn dịch.
Người bị suy giảm miễn dịch, kể cả những người bị HIV kinh niên, dễ bị bệnh nặng do COVID- 19 gây ra hơn, kể cả dễ bị tử vong hơn.
Các cuộc thử nghiệm lâm sàng về Moderna không bao gồm người bị suy giảm miễn dịch, ngoại trừ một nhóm nhỏ những người bị HIV đã ổn định. Chúng tôi không biết liệu Moderna có công hiệu ở người bị suy giảm miễn dịch so với những người khác hay không. Có thể Moderna nhiều khi không công hiệu ở người bị suy giảm miễn dịch so với những người khác. Điều quan trọng là phải tiếp tục các biện pháp phòng ngừa khác như duy trì khoảng cách đối với người khác sau khi chủng ngừa.
Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú sữa mẹ
Phụ nữ mang thai và thanh thiếu niên nên mặc nhiên được tiêm một trong những vắc-xin COVID-19 loại mRNA, Pfizer hoặc Moderna dù mang thai ở bất kỳ giai đoạn nào. Nếu định thụ thai, quý vị không cần phải trì hoãn chủng ngừa hoặc tránh thụ thai sau khi chủng ngừa.
Phụ nữ mang thai bị nhiễm COVID-19 dễ bị bệnh nặng và kết quả thai sản bất lợi hơn. Bằng chứng thực tế đã cho thấy rằng Moderna an toàn cho phụ nữ mang thai và phụ nữ đang cho con bú sữa mẹ. Quý vị có thể thảo luận về quyết định liên quan đến thời điểm để chủng ngừa với chuyên gia y tế của mình.
Nếu đang cho con bú sữa mẹ, quý vị có thể tiêm Moderna được. Quý vị không cần phải ngưng cho con bú sữa mẹ sau khi chủng ngừa.
Những người từng bị nhiễm COVID-19
Nếu đã từng bị nhiễm COVID-19 trước đây, quý vị hãy nói cho cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa biết. Cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa có khi sẽ khuyên quý vị nên đợi đến sáu tháng sau khi bình phục trước khi tiêm vắc-xin COVID-19. Nếu còn đang bị bệnh do COVID-19 gây ra, quý vị hãy thảo luận với bác sĩ điều trị của quý vị về thời điểm tốt nhất để chủng ngừa.
Moderna và trẻ em
Moderna đã được chấp thuận tạm thời để tiêm cho người từ 12 tuổi trở lên và không thể tiêm cho người nhỏ tuổi hơn. Hiện nay có hai cuộc thử nghiệm lâm sàng về Moderna ở trẻ em từ 6 tháng đến 17 tuổi, nhưng chúng tôi vẫn chưa có tất cả các kết quả các cuộc thử nghiệm này. Ở trẻ em từ 12-17 tuổi, so với những em không chủng ngừa, những em đã tiêm Moderna ít có nguy cơ bị COVID-19 kèm các triệu chứng bệnh hơn, khoảng 93 phần trăm. Nguy cơ bị
COVID-19, đặc biệt là bệnh nặng ở trẻ em thấp hơn so với thanh thiếu niên và người lớn.
Bảo đảm tính an toàn của Moderna
Chúng ta đã nhanh chóng bào chế được Moderna và các loại vắc-xin COVID-19 khác là nhờ tăng khoản tài trợ cho việc nghiên cứu vắc-xin, và có số lượng tình nguyện viên rất đông cho các cuộc nghiên cứu. Cuộc thử nghiệm lâm sàng lớn với khoảng 30,000 người đã xác nhận Moderna là an toàn và công hiệu.
TGA thẩm định tất cả các loại vắc-xin tại Úc. Điều này bảo đảm rằng vắc-xin đã được chấp thuận sẽ an toàn, công hiệu và được bào chế theo tiêu chuẩn phẩm chất rất cao. Tại trang mạng TGA có thông tin mô tả quy trình phê duyệt vắc-xin COVID-19.
Tính an toàn của vắc-xin COVID-19 sẽ được giám sát liên tục trong suốt chương trình chủng ngừa COVID-19.
Đã có các báo cáo về tác dụng phụ rất hiếm xảy ra liên quan đến tình trạng đông máu cục kèm lượng tiểu cầu trong máu thấp sau khi tiêm vắc-xin COVID-19 AstraZeneca. Vắc-xin COVID-19 AstraZeneca được bào chế theo cách khác với Moderna. Hiện không có bằng chứng rằng tình trạng này có liên quan đến vắc-xin COVID-19 Moderna.
Quý vị có thể báo cáo các tác dụng phụ đáng ngờ cho cơ sở cung cấp dịch vụ chủng ngừa hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Sau đó, họ sẽ thay mặt quý vị báo cáo chính thức cho bộ y tế tiểu bang hoặc lãnh thổ nơi quý vị cư ngụ hay báo cáo trực tiếp cho TGA.
Nếu muốn tự báo cáo, xin quý vị truy cập trang mạng TGA để biết thông tin về cách thức báo cáo tác dụng phụ đáng ngờ liên quan đến các vắc-xin COVID-19.
(Cập nhật lần sau cùng: ngày 7 tháng 9 năm 2021).
