Paxlovid Là Gì? Sẽ Có Hiệu Quả Như Thế Nào Trong Cuộc Chiến Chống COVID-19?
Ngày 26 tháng 4 năm 2022, chính quyền Biden đã công bố kế hoạch tăng cường thuốc trị COVID-19 Paxlovid, đồng thời cam kết sẽ đưa nhiều thuốc hơn tới tay người dân Hoa Kỳ.
Là một loại thuốc uống điều trị COVID-19, Paxlovid đã chứng minh thành công trong việc giảm thiểu nguy cơ phải vào bệnh viện ở những người bị nhiễm COVID-19, nhưng quá trình triển khai đến các hiệu thuốc trên khắp Hoa Kỳ lại bị chậm trễ.
Patrick Jackson là bác sĩ và nhà khoa học về bệnh truyền nhiễm tại Trường Virginia, đã giúp chăm sóc hàng trăm bệnh nhân COVID-19 và hỗ trợ trong các thử nghiệm lâm sàng Paxlovid. Ông đã giải thích tác dụng của loại thuốc này và hiệu quả nó có thể mang lại trong cuộc chiến chống COVID-19. Bài giải thích được đăng trên theo trang TheConversation, với đường link ở cuối bài.
Paxlovid là gì và nó hoạt động như thế nào?
Paxlovid được tạo thành từ hai chất ức chế protease, trong đó có một chất được sử dụng để điều trị HIV như một loại thuốc tăng cường. Thuốc ức chế protease là loại thuốc tổng hợp ngăn chặn các enzym cần thiết để vi rút có thể tái tạo. Về cơ bản, sự kết hợp trong Paxlovid ngăn chặn coronavirus hoàn thành vòng đời của nó.
Nếu không bị gián đoạn, SARS-Cov-2 thường sẽ tạo ra các protein mà nó cần bằng cách tạo ra một polyprotein, hoặc các chuỗi dài của các axit amin. Sau đó, protease, một loại enzyme của vi rút, kích hoạt các chuỗi polyprotein bằng cách cắt nhỏ chúng ra. Paxlovid sẽ ngăn chặn protease làm điều này, chặn lại hoạt động của vi rút.
Nó có thể giúp ích tới đâu trong trận chiến với COVID-19?
Nhìn chung, hiệu quả vẫn khá hạn chế. Nó có thể có lợi cho những người có nguy cơ cao trở bịnh nặng và có thể phải chết, chẳng hạn như những người cao niên, hoặc những người bị tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, bệnh tim hoặc những người bị suy giảm hệ thống miễn dịch. Đó cũng là nhóm người cần lo lắng, cẩn trọng nhất khi nói đến COVID-19.
Nhưng với một người càng có nhiều vấn đề phức tạp với sức khỏe, tức là có nhiều bịnh và phải dùng nhiều loại thuốc, thì càng nhiều khả năng Paxlovid sẽ tương tác với một trong các loại thuốc đó, có nghĩa là một loại thuốc có thể thay đổi hoặc can thiệp vào cách hoạt động của một loại thuốc khác, và điều này có thể gây nguy hiểm.
Một số tương tác thực sự quan trọng của Paxlovid là với thuốc chống thải ghép cho những người có cấy ghép. Nhiều chất làm loãng máu có tương tác với Paxlovid và có thể gây ra hậu quả rất nghiêm trọng. Những người phải sử dụng thuốc điều trị các bất thường về nhịp tim cũng có thể gặp nguy hiểm nếu phải dùng chung với Paxlovid. Và có hằng hà sa số các thứ khác khi kết hợp thì không tốt cho cơ thể chúng ta.
Như vậy, những người có thể được hưởng lợi nhiều nhất từ Paxlovid cũng là những người có nguy cơ tương tác thuốc cao nhất với nó. Điều đó khiến cho hiệu quả của thuốc phần nào bị hạn chế.
Và Paxlovid chỉ được nghiên cứu ở những người chưa được tiêm chủng. Cho nên không chắc hiệu quả của nó trên những người đã được tiêm chủng là mức nào. Có thể nó sẽ có hiệu quả, nhưng không rõ là bao nhiêu. Vậy nên, nếu nói Paxlovid là yếu tố thay đổi cuộc chơi, thì không chắc khả năng thay đổi của nó đến mức nào, trong khi chúng ta có thể tiêm chủng cho nhiều người hơn để có nhiều lợi ích hơn trên quy mô dân số.
Paxlovid có sẵn cho tất cả mọi người không?
Nó là một loại thuốc theo toa, vì vậy quý vị sẽ phải nói chuyện với bác sĩ. Quý vị phải có các triệu chứng của COVID-19 và xét nghiệm dương tính với vi rút, có thể là xét nghiệm nhanh với bộ xét nghiệm tại nhà chứ không nhất thiết phải bằng xét nghiệm PCR.
Paxlovid cũng được Cơ quan Giám sát Thực phẩm và Thuốc men (FDA) ủy quyền cho sử dụng khẩn cấp (Emergency Use Authorization), tức là có nhiều hạn chế hơn chứ không đơn giản là được cấp phép sử dụng thông thường. Các tiệm thuốc tây phải đảm bảo rằng việc sử dụng thuốc là phù hợp quy định. Vì vậy, nhiều tiệm thuốc sẽ đòi phải có thông tin từ bác sĩ kê toa thuốc, như giấy tờ về các triệu chứng. Vì vậy, tùy thuộc vào tiệm thuốc, Paxlovid có thể sẽ khá khó mua.
Vấn đề hàng đầu có lẽ sẽ là sự chần chừ của các bác sĩ khi kê toa thuốc. Một phần là do không chú ý, và một phần là do phải đảm bảo rằng người bệnh dùng thuốc một cách thích hợp, tránh các mối nguy hiểm từ tương tác thuốc. Bác sĩ sẽ phải xem qua toàn bộ danh sách thuốc của người bệnh và kiểm tra các tương tác thuốc, rồi có thể sẽ phải kiểm tra lại ở một nguồn khác.
Tại sao lại có vấn đề trong việc giao thuốc cho các tiệm thuốc tây?
Ban đầu, nhà sản xuất và nhà phân phối cố gắng phổ biến thuốc khắp nơi. Vì vậy, các bác sĩ và bệnh nhân phải tìm ra tiệm thuốc nào có bán Paxlovid để mua thuốc. Nhưng các tiệm thuốc đa phần đều không còn thuốc, mặc dù theo liệt kê là họ đã nhận được nguồn cung cấp thuốc. Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều nguồn cung cấp thuốc hơn.
Tòa Bạch Ốc sẽ làm gì để đẩy nhanh tiến trình?
Chính phủ đang mua nhiều nguồn cung cấp thuốc hơn và phân phối cho nhiều tiệm thuốc hơn. Và họ cũng đang cố gắng cung cấp thuốc dễ dàng hơn tại các cơ sở xét nghiệm và phòng khám – điều mà cho đến nay vẫn còn nhiều thách thức. (T/H, V/B)
