‘Lợi ích quốc gia quan trọng hơn thương mại với TQ’, Josh Frydenberg nói

Tuần vừa qua, Tổng trưởng Ngân khố Úc Josh Frydenberg cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Sky News của Úc rằng, “Trong khi mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc là rất quan trọng, chúng tôi có ý thức rõ ràng về những lợi ích quốc gia của chúng ta.”

Ông Frydenberg đang đề cập đến phản ứng của Úc đối với các biện pháp trừng phạt thương mại trả đũa của Bắc Kinh.

Ông nói: “Tất cả các biện pháp chúng tôi đang thực hiện đều được thiết kế để bảo vệ, tăng cường và thúc đẩy lợi ích quốc gia của chúng ta.”

Mối quan hệ căng thẳng

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc trong năm 2018 với tổng kim ngạch xuất nhập cảng trên 200 tỷ AUD (144 tỷ USD) mỗi năm.

Tuy nhiên, mối bang giao song phương trở nên căng thẳng vào năm đó khi đảng cầm quyền trung hữu của Úc cấm đại công ty công nghệ Huawei của Trung Quốc tham gia mạng 5G. Mối bang giao trở nên tồi tệ vào năm ngoái (2020) khi Canberra dẫn đầu việc thúc đẩy một cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc của virus corona.

Vào tháng Tư năm nay, Úc đã hủy bỏ hai thỏa thuận do tiểu bang Victoria của họ đạt được với Trung Quốc trong khuôn khổ Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Bắc Kinh, mà Tổng trưởng Ngoại giao của nước này, bà Marise Payne, cho rằng “không phù hợp với chính sách ngoại giao của Úc hoặc bất lợi cho mối quan hệ ngoại giao của chúng ta.”

Bắc Kinh trả đũa bằng một cuộc chiến thương mại. Kể từ đó, họ đã chính thức thừa nhận rằng họ đang trừng phạt Úc vì đã không đứng về phía chế độ cộng sản trên các cơ sở chính trị và ý thức hệ. Nhà cầm quyền này tiếp tục hạn chế nhập cảng từ Úc, bao gồm than đá, lúa mạch, hải sản và rượu vang.

Ông Frydenberg chịu trách nhiệm về Ủy Ban Đánh giá Đầu tư Ngoại quốc của Úc. Để ứng phó với thái độ thù địch của Bắc Kinh, Úc đã thực thi các luật nhằm nâng cao những rào cản mới đối với các thương vụ do các doanh nghiệp nhà nước [Trung Cộng] hậu thuẫn.

Các giao dịch của Trung Quốc bị chặn trong những năm gần đây bao gồm việc nhà đầu tư Hồng Kông CK Infrastructure Holdings đấu giá mua công ty đường ống APA Group trị giá 13 tỷ AUD (9 tỷ USD), một đề nghị trị giá 600 triệu AUD (430 triệu USD) cho hãng Lion Dairy & Drinks đến từ công ty Mengniu Dairy, và việc công ty China State Construction Engineering Corp đấu thầu mua công ty xây dựng Probuild trị giá 300 triệu AUD (231 triệu USD).

Chiến tranh thương mại của Bắc Kinh phản tác dụng

Mặc dù xuất cảng của Úc sang Trung Quốc giảm nhưng hầu hết hàng hóa của nước này đã tìm được thị trường mới.

Theo ông Roland Rajah, nhà kinh tế hàng đầu tại Viện Lowy , sau những hạn chế này, những mặt hàng tương tự đã tìm thấy các thị trường xuất cảng khác và thương mại tăng khoảng 4.2 tỷ AUD (3.14 tỷ USD) tính theo năm đối với những mặt hàng đó, bù đắp phần lớn thiệt hại từ Trung Quốc. Những mặt hàng này bao gồm than, gỗ và hải sản.

Lấy ví dụ về than nhiệt của Úc. Do chất lượng cao nên mặt hàng này được các công ty điện lực Trung Quốc ưa chuộng với giá bán 55 USD/tấn (5,500 Kcal/Kg). Tuy nhiên, do các hạn chế của Bắc Kinh, các công ty tiện ích của Trung Quốc đã buộc phải mua loại than có chất lượng tương đương từ Nga với giá cao ngất ngưỡng 115 USD/tấn. Trong khi đó, than của Úc đã tìm được các thị trường mới, trong đó có Ấn Độ.

Một ví dụ thú vị khác là tôm hùm của Úc, đã tìm thấy một con đường vòng đến bàn ăn của người Trung Quốc. Đường vòng này là qua Hồng Kông. Trước tháng 11/2020, nhập cảng tôm hùm từ Úc sang Hồng Kông không đáng kể. Tuy nhiên, theo số liệu của Western Rock Lobster Council, trong 3 tháng đầu năm nay, Hồng Kông đã nhập cảng lần lượt 240, 250 và 340 tấn tôm hùm.

Đối phó với một Trung Quốc khác

Ông Frydenberg nói với Sky News rằng, “Trung Quốc mà ông Scott Morrison đang đối phó dưới thời ông Tập Cận Bình rất khác với Trung Quốc mà ông John Howard đã đối phó dưới thời ông Hồ Cẩm Đào. Trung Quốc ngày nay quyết đoán hơn rất nhiều so với họ trong quá khứ gần đây.”

“Chúng ta hiện đang đối phó với một môi trường địa chiến lược rất khác biệt.” (ETV)