Thursday, September 12, 2024

Nhân Quyền

The Vietnamese Newspaper

Khi nào Siêu Trăng Xanh sẽ thắp sáng bầu trời Úc?


Nhiều người yêu thiên văn tại Úc cũng như trên toàn thế giới đếm ngược chờ chiêm ngưỡng siêu trăng đầu tiên của năm 2024 và cũng là Trăng Xanh hiếm gặp. Có gì thú vị?

'Siêu Trăng Xanh' đầu tiên 2024 hiếm gặp sắp xuất hiện: Ở TP.HCM ngắm giờ nào?- Ảnh 1.
Siêu trăng đầu tiên của năm 2024 trùng với Trăng Xanh.

Theo Timeanddate.com, vào đêm 19/8 theo giờ UTC (tức rạng sáng 20/8 giờ Việt Nam, Úc), siêu trăng đầu tiên của năm 2024 sẽ thắp sáng bầu trời đêm. Lần siêu trăng này là Trăng Xanh hiếm gặp, cũng là trăng tròn tháng 8 được biết tới với tên gọi Trăng Cá Tầm.

Trăng Xanh là gì?

Timeanddate.com cho biết đây là lần trăng tròn lớn nhất và sáng nhất năm 2024 cho đến nay và cũng là Trăng Xanh. Trên thực tế, mặt trăng không có màu xanh như một số người lầm tưởng mà đơn thuần chỉ là tên gọi.

Theo chuyên gia, Trăng Xanh là một vấn đề thuần túy mang tính văn hóa của nhiều quốc gia phương Tây trước kia. Có hai định nghĩa khác nhau về Trăng Xanh và cả hai đều liên quan đến việc đưa trăng tròn vào lịch hiện đại của chúng ta:

1. Trăng Xanh theo mùa là trăng tròn thứ ba trong một mùa thiên văn có bốn trăng tròn.

2. Trăng Xanh theo tháng là trăng tròn thứ hai trong một tháng dương lịch có hai trăng tròn.

Siêu trăng hiếm gặp xuất hiện đúng dịp 19/8 - 2
Tên gọi “trăng xanh” không liên quan tới màu sắc của Mặt Trăng. Hình Getty

Như vậy, trăng xanh vào ngày 20/8 tới đây là Trăng Xanh theo mùa. Sau đó, phải đợi đến ngày 31/5/2026 để có thể chiêm ngưỡng Trăng Xanh theo tháng.

Theo NASA, Trăng Xanh của cả hai loại này xảy ra 2 – 3 năm một lần. Trăng Xanh theo mùa gần đây nhất là vào tháng 10/2020 và tháng 8/2021. Trăng Xanh theo mùa tiếp theo sẽ xảy ra vào tháng 5/2027.

Trang EarthSky cho biết lần Trăng Xanh gần nhất mà chúng ta đã được chiêm ngưỡng vào ngày 30 – 31/8/2023 và nó là Trăng Xanh theo tháng. Nhưng Trăng Xanh của ngày 20/8 năm nay thì khác.

“Đây là lần trăng tròn thứ ba trong bốn lần trăng tròn trong một mùa, với một mùa duy nhất được định nghĩa là thời gian giữa ngày hạ chí và ngày xuân phân. Trên thực tế, đây cũng là một siêu trăng, là siêu trăng đầu tiên trong bốn lần siêu trăng liên tiếp”, chuyên gia thông tin thêm.

'Siêu Trăng Xanh' đầu tiên 2024 hiếm gặp sắp xuất hiện: Ở TP.HCM ngắm giờ nào?- Ảnh 2.
Khi quan sát Trăng Xanh, mặt trăng không có màu xanh như tên gọi. Hình Huy Huynh

Trăng Xanh có hiếm không?

Theo Timeanddate.com, nhiều người quan tâm tới thiên văn có thể đã nghe cụm từ “once in a blue moon” (chỉ một sự kiện hiếm hoi). Vậy thì tần suất xuất hiện Trăng Xanh thế nào?

Chúng xảy ra khoảng 2 hoặc 3 năm một lần. Trăng Xanh theo mùa diễn ra ít thường xuyên hơn so với Trăng Xanh theo tháng. Khi chúng ta cộng các Trăng Xanh trong 1,100 năm từ năm 1550 đến năm 2650, có 408 Trăng Xanh theo mùa và 456 Trăng Xanh theo tháng, theo chuyên gia.

Theo NASA, siêu trăng xanh sẽ xuất hiện tròn đầy trong 3 ngày, từ sáng Chủ Nhật đến sáng sớm Thứ Tư.

Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cũng cho biết thời điểm xảy ra siêu trăng, Trăng Xanh, mặt trăng sẽ nằm ở phía đối diện của trái đất và mặt trời, mặt của nó sẽ được chiếu sáng hoàn toàn. Pha này xảy ra lúc 1 giờ 27 phút (giờ Việt Nam).

Tại TP.HCM, Timeanddate.com cho biết thời điểm xảy ra “siêu Trăng Xanh” là 1 giờ 25 phút rạng sáng ngày 20/8.

Siêu trăng xanh sẽ xuất hiện tại Úc vào đêm 20/8. Hình minh họa

Khi nào siêu trăng xanh sẽ thắp sáng bầu trời Úc

Tại Úc, Mặt trăng sẽ đạt đến điểm gần Trái Đất nhất vào lúc 4 giờ 26 sáng giờ Úc AEST vào Thứ Ba 20/8, nhưng những người ngắm sao ở Úc sẽ có được góc nhìn đẹp nhất vào tối Thứ Hai và Thứ Ba.

Những người ngắm sao sẽ được thưởng thức một siêu trăng xanh ngoạn mục sẽ thắp sáng bầu trời Melbourne, Sydney. Một siêu trăng xanh tuyệt đẹp sẽ thắp sáng bầu trời Úc vào đêm Thứ Ba 20/8.

Những người ngắm sao được khuyên nên ra ngoài vào khoảng 6 giờ 20 chiều Thứ Ba để ngắm cảnh tượng ngoạn mục này, với những địa điểm xa thành phố sẽ mang đến điểm quan sát tốt nhất.

What Makes a Supermoon Super? (Animation) | NASAJPL
'Siêu Trăng Xanh' đầu tiên 2024 hiếm gặp sắp xuất hiện: Ở TP.HCM ngắm giờ nào?- Ảnh 3.
Lần trăng tròn này được các bộ lạc người Mỹ bản địa đầu tiên gọi là Trăng Cá Tầm.

Trăng xanh xuất hiện trung bình 2.7 năm một lần

Lần trăng tròn này được các bộ lạc người Mỹ bản địa đầu tiên gọi là Trăng Cá Tầm vì cá tầm ở các hồ lớn khác dễ bị đánh bắt hơn vào thời điểm này trong năm. Mặt trăng này cũng được biết đến với cái tên Trăng Ngô Xanh và Trăng Ngũ Cốc.

Bởi vì đây là lần trăng tròn thứ ba trong số bốn lần trăng tròn trong mùa này nên nó được gọi là trăng xanh. Sự kiện lịch hiếm hoi này chỉ xảy ra vài năm một lần, làm nảy sinh thuật ngữ “trăng xanh một lần”. Thông thường chỉ có ba lần trăng tròn vào mỗi mùa trong năm. Tuy nhiên vì chu kỳ của trăng tròn xảy ra cứ 29, 53 ngày một lần nên thỉnh thoảng một mùa sẽ có 4 lần trăng tròn. Trăng tròn thêm trong mùa được gọi là trăng xanh. Trăng xanh xuất hiện trung bình 2.7 năm một lần.

Trang EarthSky cho biết lần Trăng Xanh gần nhất mà chúng ta đã được chiêm ngưỡng vào ngày 30 – 31/8/2023 và nó là Trăng Xanh theo tháng. Nhưng Trăng Xanh của ngày 20/8 năm 2024 thì khác. Đây là lần trăng tròn thứ ba trong bốn lần Trăng tròn trong một mùa, với một mùa duy nhất được định nghĩa là thời gian giữa ngày hạ chí và ngày xuân phân. Trên thực tế, đây cũng là một siêu Trăng, là siêu Trăng đầu tiên trong bốn lần siêu Trăng liên tiếp. (T/H, TTO)