Bữa sáng nên ăn nóng hay ăn lạnh, ăn ít hay ăn nhiều, và ăn món gì là tốt nhất?

Nhiều người ăn trái cây hoặc uống sinh tố mát lạnh cho bữa sáng, nhiều người khác lại thích một gói xôi nóng hổi cho chặt bụng…

Một số người dùng trái cây và rau sống lạnh cho bữa sáng. Cách này không chỉ không bổ sung năng lượng vào sáng sớm mà còn làm tổn thương vị khí, kết quả tạo thành các chứng đầy hơi, tiêu chảy, mệt mỏi, tức ngực, khó thở và các triệu chứng khác.

Tại sao buổi sáng cần ăn nóng

Sau một đêm nghỉ ngơi, phần dương của cơ thể giống như ánh mặt trời le lói vào buổi sáng. Lúc này, cơ thể cần thực phẩm để làm ấm và bổ sung dương khí cho cơ thể, như vậy thì các cơ quan nội tạng mới hoạt động bình thường và hiệu quả. 

Nếu bạn ăn thực phẩm sống và lạnh vào sáng sớm, nó sẽ làm tổn thương dương khí cơ thể của bạn, đặc biệt là dương khí của tỳ vị – tức vị khí, lâu ngày ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa. Dương khí bị tổn thương sẽ tạo thành cơ địa dương hư, từ đó sinh ra cả trăm loại bệnh tật. 

Bữa sáng ăn ít hay ăn nhiều

Sau một ngày dài làm việc, các cơ quan nội tạng vào ban đêm đã tương đối mệt mỏi. Lúc này, khả năng hấp thụ và chức năng hoạt động của cơ thể đã giảm thấp. Nếu ăn quá nhiều vào bữa tối, nó sẽ làm tăng gánh nặng cho các cơ quan nội tạng, tích lại nhiều chất dư thừa mà không cách nào lập tức loại bỏ.

Ngược lại vào ban ngày, tất cả các cơ quan nội tạng đã sẵn sàng và chờ đợi để thực hiện công việc của mình. Lúc này, dịch dạ dày được tiết ra đầy đủ và tất cả các thực phẩm bạn ăn sẽ được tiêu hóa trọn vẹn nhất, phần cặn bã sẽ được vận chuyển trơn tru qua ruột mà bài xuất ra ngoài. 

Do đó, nguyên tắc của chế độ ăn uống hàng ngày nên dựa trên nguyên tắc 3-2-1 – (bữa sáng ba phần, bữa trưa hai phần, và bữa tối một phần). Bữa sáng cần phải bổ dưỡng và bổ sung đầy đủ protein (cá, thịt, trứng) để đáp ứng cường độ hoạt động trong ngày. Bữa tối cần một lượng nhỏ và sử dụng thực phẩm dễ tiêu hóa và hấp thụ.

Ăn gì tốt nhất vào buổi sáng

“Hữu vị khí tắc sinh, vô vị khí tắc tử” – Y học cổ truyền tin rằng tỳ vị là cái gốc của hậu thiên, là nguồn sinh hóa ra khí huyết, vị khí còn thì sống, vị khí hết tất chết. Vào buổi sáng lúc bụng đói, tỳ vị cần dương khí – tức vị khí, và cơm tẻ là tốt nhất cho vị khí.

Gạo tẻ tính bình hòa, không có độc, vị ngọt dịu, vào 2 kinh tỳ vị. Có tác dụng bổ trung ích khí, điều hòa ngũ tạng, giảm cơn khát, dừng tiết tả, mạnh cho gân xương, lưu thông huyết mạch, ích tinh tủy, tốt cho trí nhớ, đẹp cho nhan sắc. Dùng nó để điều trị tả lỵ, vị khí kém, miệng khô khát nước, nôn ói, và trăm chứng hư tổn khác.

Sách Nội Kinh cũng có ghi chép lại: “An cốc tắc xương, tuyệt cốc tắc vong”, nghĩa là “Có ngũ cốc thì sống, không ngũ cốc thì chết”. Gạo tẻ bẩm tố khí của mẹ đất, nên có vị ngọt dịu, tính bình hòa mà không có độc. Tuy nó chủ yếu nuôi dưỡng cho tỳ vị mà khí của ngũ tạng, huyết mạch, tinh tủy đều nhờ nó mà đầy đủ, xương cốt, cơ bắp, da thịt do đó mà mạnh mẽ. Từ đây biết được rằng, thực vật thiết yếu trong đạo dưỡng sinh chính là gạo tẻ. 

Tác giả: Bác sĩ Ngô Quốc Bân – giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền Tâm Y Đường. (NTD)