Ăn Tết như thế nào để bảo đảm sức khỏe?
Bữa ăn ngày Tết thường nguội lạnh, món ăn ít thay đổi, ăn vào khó tiêu là do dùng những thực phẩm chế biến sẵn: Giò, chả, giò xào, nem chua, bánh chưng, bánh tét, canh măng…
Theo Sức khỏe đời sống, ThS. BS. Nguyễn Văn Tiến (Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng – Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, cứ Tết đến, xuân về những người Việt Nam dù đang ở bất cứ nơi đâu cũng muốn, về gia đình để sum họp, cùng với xu hướng đơn giản hóa các món ăn, thời gian chuẩn bị bữa ăn, dành thời gian nhiều hơn để vui chơi. Vậy làm thế nào để có những bữa ăn ngày Tết đầy đủ, ngon miệng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đồng thời vẫn có thời gian dành cho gia đình, đi chúc Tết, du xuân cùng người thân, bạn bè?
Một chế độ ăn để bảo đảm sức khỏe trong những ngày Tết là bữa ăn có đầy đủ chất dinh dưỡng, bữa ăn bảo đảm cung cấp đầy đủ nhu cầu về năng lượng, chất đạm, chất béo, chất khoáng, vitamin và đủ nước cho cơ thể. Bữa ăn cân đối là bữa ăn trong đó các chất dinh dưỡng ở tỷ lệ cân đối hợp lý. Ví dụ một bữa ăn hợp lý không chỉ ăn thịt, cá, mà còn ăn đậu phụ, vừng lạc, rau xanh và hoa quả.
Để phục vụ những bữa ăn ngày Tết, người ta thường mua nhiều loại thực phẩm để dự trữ và bảo quản trong tủ lạnh. Những thực phẩm truyền thống như: Giò, chả, giò xào, nem chua, bánh chưng, bánh tét… được chế biến sẵn, những thực phẩm khác như thịt và rau các loại cũng được dự trữ. Món rau chủ yếu trong ngày Tết là canh măng. Vì thế, bữa ăn quá thừa thịt, thiếu rau xanh, món ăn thường bị lặp đi lặp lại trong các bữa, làm bạn cảm giác ăn không ngon.
Vì vậy, để bữa ăn ngày Tết ngon lành, hấp dẫn và an toàn thì người nội trợ hạn chế mua nhiều thực phẩm để dự trữ và bảo quản, nên mua những thực phẩm tươi sống và nhớ mua thêm rau xanh và hoa quả chín.
Bữa ăn ngày Tết thường nguội lạnh, món ăn ít thay đổi, ăn vào khó tiêu là do dùng những thực phẩm chế biến sẵn: Giò, chả, giò xào, nem chua, bánh chưng, bánh tét, canh măng… Vì vậy, giải pháp để có bữa ăn ngon là ăn các món nóng, thay đổi món ăn và cách chế biến (đặc biệt là các món luộc, hấp). Bên cạnh đó, cần tăng cường ăn rau xanh và hoa quả chín, trong từng bữa ăn (nhu cầu rau xanh là 400g/người/ngày và quả chín là 100-200 gam/người/ngày). Ăn mặn hạn chế dưới 5g muối/người/ngày.
Để bữa ăn ngày Tết ngon lành, hấp dẫn và an toàn thì người nội trợ hạn chế mua nhiều thực phẩm để dự trữ và bảo quản, nên mua những thực phẩm tươi sống và nhớ mua thêm rau xanh và hoa quả chín.
Ăn quá nhiều thịt cá, thực phẩm chế biến sẵn, sử dụng nhiều đồ ngọt bánh kẹo và nước ngọt, uống nhiều rượu bia, ăn ít rau trong những ngày lễ Tết ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe, đặc biệt đối với bệnh mạn tính không lây. Cần thực hiện nghiêm ngặt chế độ ăn bệnh lý đối với người bệnh bị đái tháo đường, gút, thừa cân béo phì…
Ngoài ra, những ngày này người ta thường lạm dụng rượu bia. Uống nhiều rượu bia ảnh hưởng không tốt đối với những người bị bệnh tim mạch, tăng huyết áp, thừa cân và béo phì, vì thế cần hạn chế rượu bia.
Lưu ý không ăn thức ăn ôi thiu, có mùi lạ để đề phòng ngộ độc. Nên ăn ngay khi thức ăn vừa nấu chín. Thức ăn dự trữ hoặc còn dư sau mỗi bữa ăn phải bảo quản trong tủ lạnh cần đun lại thức ăn trước khi ăn.
Ngoài việc ăn uống, dịp Tết cũng là dịp để nhiều người có kế hoạch đi du xuân. Tuy nhiên, Tết năm nay khá đặc biệt, bởi hiện nay dịch Covid-19 trên thế giới vẫn diễn biến rất phức tạp và khó lường, vì vậy cần hạn chế đi lại, nếu có đi chơi hoặc có chuyến du lịch ngắn ngày thì cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh sự lây lan của dịch bệnh.
Trong dịp lễ Tết, ai cũng có tư tưởng “xả hơi” trong dịp này. Ngày Tết là dịp gặp gỡ họ hàng, người thân ở xa, bạn bè lâu ngày không gặp. Thường thì dịp này người người đi chơi, nhà nhà tiệc tùng, liên hoan. Một số người lại xả hơi hoàn toàn bằng cách tự thưởng cho mình những ngày lười biếng sau cả năm làm việc vất vả. Hậu quả là, nhiều người mệt mỏi do giờ giấc sinh hoạt không ổn định, ăn không đúng bữa, không đủ chất, thiếu ngủ, dùng sức lực nhiều…
Vì vậy, trong thời gian đi chơi cần giữ được cơ thể khỏe mạnh, tinh thần thoải mái. Đồng thời, việc vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi cần hài hòa, tránh làm thay đổi hay xáo trộn bữa ăn, giấc ngủ, đồng thời thực hiện các trò chơi, giải trí lành mạnh.
5 cách bảo quản thực phẩm ngày Tết
1. Phân loại thực phẩm
Điều đầu tiên cần ghi nhớ đó chính là phân loại thực phẩm đúng cách. Vì thực tế công việc này sẽ giúp bảo đảm về vệ sinh và giữ cho thực phẩm tươi được lâu hơn. Tốt nhất bạn nên lưu trữ các loại rau củ, thịt cá riêng và thực phẩm sống, thực phẩm chín riêng, …
2. Cách bảo quản thực phẩm tươi sống
Đối với thực phẩm còn sống bạn cần lưu trữ cẩn thận để tránh cho thực phẩm bị nhiễm khuẩn. Nên lưu trữ thịt sống ở ngăn đá của tủ lạnh để giữ được lâu hơn và tránh làm bẩn sang loại thực phẩm khác.
Hãy chia nhỏ thực phẩm theo nhu cầu sử dụng của gia đình và bỏ từng phần vào túi nilon, bọc thật kỹ trong ngăn đá tủ lạnh. Khi sử dụng bạn chỉ cần để cho thực phẩm rã đông. Việc làm này vừa giữ cho tủ lạnh không có mùi hôi khó chịu vừa đảm bảo cho thực phẩm luôn tươi ngon và hợp vệ sinh.
Riêng việc lưu trữ thực phẩm sống là hải sản, chị em nội trợ nên làm sạch cá, tôm, mực,… và ướp gia vị, bọc thật kín bằng túi nilon hoặc túi bọc thực phẩm rồi bỏ trong ngăn đá tủ lạnh. Nếu có những thực phẩm khác cùng lưu trữ thì bạn nên cho mỗi loại vào một góc riêng để tiện lấy ra khi sử dụng và giữ thực phẩm được tươi lâu hơn.
Đối với các loại thực phẩm tươi sống là rau, củ, quả,… chị em nên rửa sạch, cắt bỏ rễ, lá hỏng và cho vào túi hoặc xếp riêng vào ngăn mát – nơi lưu trữ rau, củ, trái cây cùng của tủ lạnh. Tránh để cá lá úa, lá vàng của rau và bỏ vào trong túi nilon buộc chặt, vì việc làm này sẽ khiến cho lá rau giữ hơi nước, dễ bị ủng.
Riêng với các loại củ như: Khoai tây, khoai sọ, su hào, hành tây,… thì chúng ta nên xếp vào một chỗ thoáng khí, sạch sẽ bên ngoài để thực phẩm có thể tươi ngon và tiện sử dụng suốt những ngày đầu năm mới.
3. Cách bảo quản các loại thực phẩm đóng hộp, ăn sẵn
Đối với các các loại thực phẩm đóng hộp, ăn sẵn ở nhiệt độ thường thì rất dễ bị hỏng, nhưng nếu cất giữ trong tủ lạnh, trong thời gian khá dài, đặc biệt là trứng.
Đối với thực phẩm là sữa bạn không nên để chung với những loại thực phẩm khác vì sữa rất dễ hấp thụ mùi. Hãy để nguyên trong bao bì bọc kín sữa.
4. Cách bảo quản thực phẩm khô
Ngày Tết các gia đình thường chuẩn bị nhiều thực phẩm khô như: Măng khô, nấm, mộc nhĩ, các loại hạt, đỗ,… để ăn dần. Tuy nhiên bạn không nên để chung chúng vào một chỗ mà hãy bảo quản riêng từng loại.
Có thể cho thực phẩm khô vào túi nilon hoặc hộp đựng thức ăn, để nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh những nơi ẩm ướt vì chúng sẽ khiến thực phẩm khô của bạn bị ẩm mốc, lên men.
5. Cách bảo quản thực phẩm đã nấu chín
Những món ăn nấu sẵn như thịt đông, thịt kho tàu,… được làm với số lượng lớn để phục vụ nhu cầu của cả gia đình trong suốt nhiều ngày Tết thì chị em nội trợ nên để thức ăn nguội hẳn rồi mới cho vào hộp đựng và cất trong ngăn mát của tủ lạnh.
Tránh cho thực phẩm còn nóng và tủ lạnh vì chúng sẽ biến chất, ngưng đọng hơi nước,… ảnh hưởng đến các loại thực phẩm khác và tác động không tốt cho sức khỏe của gia đình bạn.
Hãy bảo quản thực phẩm đã nấu chín bằng các hộp đựng thực phẩm chuyên dụng, tránh tiếp xúc với các loại thực phẩm khác đặc biệt là những thực phẩm sống để đảm bảo tối đa về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cho cả gia đình bạn.
Lưu ý gì khi khi bảo quản thực phẩm ngày Tết?
Không phải loại thực phẩm nào cũng có thể cất vào tủ lạnh. Đặc biệt là những món thực phẩm như: Bánh chưng, bánh tét, xôi,… mà nên bảo quản thực phẩm này nơi thoáng mát, khô ráo.
Hãy tăng chỉnh nhiệt độ tủ lạnh phù hợp để bảo quản thực phẩm tốt nhất, tránh tình trạng tủ lạnh bị “quá tải” vì lưu trữ số lượng lớn thực phẩm phục vụ nhu cầu của gia đình trong dịp Tết. (SKDS)
