Tuyên bố suy thoái bình quân đầu người “tồi tệ nhất” của Pauline Hanson phần lớn là sai
George Driver
Ngày 9 tháng 1 năm 2025
NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ
Úc đang trải qua cuộc suy thoái bình quân đầu người tồi tệ nhất trong lịch sử.
PHÁN QUYẾT CỦA CHÚNG TÔI
Phần lớn là sai. Úc đã trải qua thời kỳ suy thoái dài hơn và sâu hơn tính theo đầu người, tuy nhiên, nước này đang trải qua thời kỳ suy giảm GDP bình quân đầu người dài nhất kể từ năm 1973 dựa trên số liệu của ABS.
AAP FACTCHECK – Thượng nghị sĩ Pauline Hanson tuyên bố Úc đang trải qua cuộc suy thoái bình quân đầu người tồi tệ nhất trong lịch sử, nhưng các số liệu kinh tế kéo dài hơn một thế kỷ cho thấy trước đây tình hình đã từng tồi tệ hơn.
Quốc gia này gần đây ghi nhận quý thứ bảy liên tiếp bị suy giảm về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người. Đây là giai đoạn suy thoái bình quân đầu người dài nhất trong chuỗi dữ liệu của Cục Thống kê Úc (ABS), bắt đầu từ năm 1973.
Tuy nhiên, một số cuộc suy thoái bình quân đầu người trong giai đoạn đó đã ghi nhận mức giảm sâu hơn trong GDP bình quân đầu người, dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh.
Các nguồn khác cho thấy có một số cuộc suy thoái bình quân đầu người dài hơn và sâu hơn vào đầu thế kỷ 20 và cuối thế kỷ 19.
Bà Hanson đã đưa ra tuyên bố trong một bài đăng trên Facebook, với chú thích: “Chính phủ Lao động Albanese quản lý yếu kém vấn đề nhập cư, chính sách năng lượng, và nền kinh tế đã khiến người dân Úc phải gánh chịu cuộc suy thoái bình quân đầu người tồi tệ nhất trong lịch sử quốc gia chúng ta.”
Bài đăng có trích dẫn từ bài báo trên Sydney Morning Herald article trong đó chuyên gia kinh tế hàng đầu của EY là Cherelle Murphy cho biết số liệu GDP mới nhất cho thấy một “nền kinh tế buồn tẻ và không có nhiều hy vọng”.
Người phát ngôn của bà Hanson cho biết bà đã đề cập đến số quý liên tiếp có mức tăng trưởng GDP bình quân đầu người âm.
Người phát ngôn này đã trích dẫn biểu đồ của news.com.au cho thấy quốc gia này đang trải qua giai đoạn suy giảm kinh tế bình quân đầu người dài nhất kể từ đầu những năm 1980, cũng như một bài báo vào tháng 9 của Australian Institute of Company Directors (Viện Giám đốc Công ty của Úc) báo cáo rằng GDP bình quân đầu người sau đó đã giảm trong sáu quý liên tiếp, mà theo họ là thời gian dài nhất được ghi nhận, mặc dù tương đương với các mức suy giảm vào đầu những năm 1980 và 1990.
Trong một cuộc phỏng vấn trên Sky News Australia vào tháng 12, người phát ngôn về tài chính của phe đối lập là Angus Taylor đã đưa ra tuyên bố tương tự, nói rằng đất nước chưa bao giờ chứng kiến bảy quý liên tiếp GDP bình quân đầu người bị suy giảm (ba phút 48 giây).
ABS đã công bố dữ liệu kinh tế mới nhất vào tháng 12, bao gồm quý 3 năm 2024.
GDP là giá trị tiền tệ của tất cả hàng hóa và dịch vụ mà một quốc gia sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định.
GDP bình quân đầu người chia con số gộp đó cho dân số, giúp tiết lộ nền kinh tế đang tăng trưởng hay suy thoái so với quy mô dân số.
Số liệu mới nhất của ABS cho thấy GDP của Úc – thước đo chung về hoạt động kinh tế của một quốc gia – đã tăng 0,3 phần trăm trong quý và 0,8 phần trăm trong năm tính đến tháng 9, mức thấp nhất kể từ quý 4 năm 2020 trong đại dịch COVID-19.
Trên cơ sở bình quân đầu người, GDP giảm 0,3 phần trăm, với mức giảm 1,5 phần trăm trong năm tính đến tháng 9.
Các số liệu chi tiết kèm theo thông tin công bố cho thấy nước này cũng ghi nhận bảy quý liên tiếp GDP bình quân đầu người giảm và tám quý giảm trong chín quý vừa qua.
Nhưng đây có phải là “cuộc suy thoái bình quân đầu người tồi tệ nhất” trong lịch sử nước Úc không?
Số liệu của ABS ngược về từ tháng 12 năm 1973, và mặc dù chưa có cuộc suy thoái bình quân đầu người nào dài lâu như vậy trong khoảng thời gian đó, nhưng đã có những cuộc suy thoái sâu hơn.
Kể từ tháng 12 năm 2022, khi đợt suy giảm mới nhất này bắt đầu, GDP bình quân đầu người đã giảm tổng cộng 2,1 phần trăm, từ 24.355 đô la xuống còn 23.834 đô la.
Tuy nhiên, trong quý 2 năm 2020 trong thời kỳ COVID, GDP bình quân đầu người đã giảm 6,9 phần trăm – mức giảm sâu nhất trong số liệu của ABS.
Ngược lại, mức giảm lớn nhất gần đây là 0,5 phần trăm trong quý 2 năm 2024.
Từ tháng 3 năm 1990 đến tháng 12 năm 1991, GDP bình quân đầu người giảm 3 phần trăm.
Và đã giảm 6,2 phần trăm từ tháng 9 năm 1981 (12.631 đô la) đến tháng 6 năm 1983 (11.842 đô la).
Những năm 1970 cũng có sự sụt giảm nhanh chóng về GDP bình quân đầu người, với mức giảm 3,1 phần trăm trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 12 năm 1975, trước đó là mức giảm là 2,8 phần trăm trong thời gian từ tháng 12 năm 1973 đến tháng 6 năm 1974.
Tuy nhiên, năm 1973 vẫn chưa phải là sự kết thúc của kỷ lục kinh tế của Úc. Nhiều nhà sử học kinh tế nói với AAP FactCheck rằng tuyên bố của bà Hanson là sai và đã trích dẫn những số liệu có từ những năm 1800.
Claire Wright, nhà sử học kinh doanh tại Đại học Công nghệ Sydney, là tác giả của một cuốn sách về lịch sử kinh tế của Úc.
Bà cho biết đã có một số cuộc suy thoái có quy mô “tồi tệ hơn” tính theo đầu người kể từ khi liên bang hóa vào năm 1901.
Tiến sĩ Wright cho biết, mặc dù thời gian kéo dài của cuộc suy thoái là quan trọng, nhưng “bản thân thời gian kéo dài không cho chúng ta biết nhiều về tác động tương đối của cuộc suy thoái.
“Một điều gì đó có thể rất tệ trong một thời gian ngắn, hoặc hơi tệ trong một thời gian dài. “Khi so sánh các cuộc suy thoái, như Thượng nghị sĩ Hanson đã làm, điều quan trọng là tác động tích lũy, tổng quy mô của tác động lên nền kinh tế.”
Dựa trên số liệu từ The Cambridge Economic History of Australia (Lịch sử Kinh tế Úc của Cambridge), Tiến sĩ Wright chỉ ra bốn giai đoạn mà GDP bình quân đầu người giảm 3,5 phần trăm trở lên chỉ trong một năm: 1907-1908 (9,2 phần trăm), 1929-1930 (5,9 phần trăm), 1945-1946 (5,3 phần trăm) và 1982-1983 (3,5 phần trăm).
Bà cũng cho biết rằng cuộc suy thoái đầu những năm 1990 cũng tương tự như tình hình hiện tại.
Chuyên gia lịch sử kinh tế Jeff Borland nói với AAP FactCheck rằng tuyên bố của bà Hanson “chắc chắn không phải là một tuyên bố chính xác”.
Giáo sư Borland cũng trích dẫn số liệu từ The Cambridge Economic History of Australia, cho thấy GDP thực tế bình quân đầu người đã giảm 20 phần trăm trong thời gian từ năm 1929 đến năm 1931.
GDP thực tế có tính đến những thay đổi về giá cả và ảnh hưởng theo mùa.
“Vì vậy, cuộc Đại Suy thoái đã chứng kiến sự suy giảm nghiêm trọng hơn nhiều về GDP bình quân đầu người,” ông nói.
Nhà kinh tế vĩ mô Jakob Madsen nói với AAP FactCheck rằng suy thoái bình quân đầu người hiện nay không tồi tệ bằng các đợt suy thoái trước đây, bao gồm cả những năm 1890 và 1930.
Trong thời gian trước khi liên bang Úc được thành lập, một bài báo năm 2001 do Ngân hàng Dự trữ Úc công bố, đã tuyên bố rằng cuộc suy thoái tồi tệ nhất của đất nước xảy ra vào những năm 1890.
Trong giai đoạn này, GDP thực tế đã giảm 17 phần trăm khi bong bóng bất động sản vỡ và 54 trong số 64 tổ chức ngân hàng của đất nước đóng cửa vào năm 1893.
Về việc xếp hạng “sự chịu đựng”, như bà Hanson nói, đã trải qua trong các cuộc suy thoái khác nhau, Giáo sư Madsen cho biết tình trạng thất nghiệp là một chỉ dấu tốt về “khủng hoảng kinh tế”.
Số liệu của ABS từ năm 1978 cho thấy tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp kỷ lục, ở mức bốn phần trăm vào tháng 11 năm 2024, so với mức đỉnh điểm là 11,1 phần trăm vào năm 1992 và 10,4 phần trăm vào năm 1983. (AAP)
