VOICE Australia đệ trình với Úc về việc làm luật cho AI
VOICE Australia 21/6/2023 —Bộ Kỹ nghệ và Khoa học liên bang đang kêu gọi mọi người dân góp ý về việc cần luật pháp ra sao để các hệ thống thông minh (AI systems) sẽ lợi ích tối đa cho xã hội nhưng nguy hại thì tối thiểu. Đáp lời, VOICE Australia hôm nay nộp bản Đệ trình đề nghị chính phủ Úc hãy đặc biệt chú ý đến những AI đến từ Trung Quốc, và cũng đưa ra một số đề nghị khác.
Các hệ thống thông minh tự mình có ý muốn (“các AI tự ý”)
Nhiều năm trước, bắt đầu có những kho chứa kiến thức như Google hoặc Wikipedia, ai muốn tìm kiến thức thì vô kho đi tìm. Cuối năm 2022, ChatGPT ra đời, biết rất nhiều câu trả lời, ai muốn biết thì không cần phải đi tìm nữa, nhưng vẫn phải hỏi, không thì ChatGPT yên lặng. Các xe “tự lái” biết cách để chạy trên đường, nhưng ai muốn đi thì vẫn phải nói, không thì xe nằm yên một chỗ.
Vì lợi ích tài chánh hoặc lợi ích quân sự của mình, một số kỹ nghệ và quân đội sẽ muốn thay đổi tình hình nói trên. Trong bản Đệ trình, VOICE Australia lập luận rằng không lâu nữa sẽ có những AI tự mình muốn làm gì đó mà không cần được yêu cầu.
Việc viết AI sao cho vừa biết tự ý vừa không gây nguy hại cho xã hội, là việc khó nhưng khả thi. Tuy nhiên, có lẽ sẽ có một số công ty hoặc quân đội không mấy quan tâm nếu AI của mình gây nguy hại cho người khác.
Các AI tự ý, sẽ tạo ra lợi ích lớn —thí dụ, các AI tự mình muốn tìm ra quặng mỏ để khai thác, hoặc tự mình muốn tìm tòi và làm ra nhiều phát minh mới để giúp đỡ người tàn tật. Mặt khác, các AI tự ý lại cũng có thể là mối nguy lớn cho xã hội.
Vi vậy, VOICE Australia đề nghị chính phủ Úc hãy đòi hỏi các công ty có mặt ở Úc phải thông báo khi dự định tạo ra AI biết tự ý, và các AI tự ý từ bên ngoài sẽ phải chứng minh là mình an toàn thì mới được phép vô nước Úc.
Các hệ thống AI từ Trung Quốc
Lâu nay, đảng CSTQ cấm cửa Facebook cùng nhiều sàn xã hội khác. TikTok hoặc WeChat của TQ thì được tự do.
Nếu Úc đặc biệt chú ý đến những AI đến từ Trung Quốc, thì có phải là Úc kỳ thị, hoặc ăn miếng trả miếng không?
VOICE Australia lập luận rằng đây không phải là kỳ thị mà là Úc tự bảo vệ mình. Thứ nhất, Trung Quốc là một cường quốc về AI. Thứ nhì, trên truyền thông hướng nội, đảng CSTQ lâu nay đã nói thẳng là họ muốn thay đổi thế giới, và việc làm của họ chứng minh lời nói này – qua những việc như dùng công nghệ và hackers để xâm nhập các quốc gia khác. Và, người Việt chúng ta cũng biết rõ về đường lưỡi bò.
Thứ ba, tuy các hệ thống AI là do kỹ nghệ tư nhân làm ra, nhưng vì TQ có luật “quân dân trộn lẫn” (military-civil fusion), và đảng CSTQ toàn quyền kiểm soát các công ty, nên kỹ nghệ tư nhân không nhất thiết sẽ độc lập với đảng CSTQ. Ngược lại, đôi khi họ có thể còn là cánh tay nối dài của đảng này.
Để minh họa, VOICE Australia nhắc lại việc công ty Zoom đã bí mật cho chạy các cuộc họp giữa những người ở Úc đi vòng vô máy server của Zoom trong TQ rồi mới đi vòng lại ra Úc, do đó có thể bị thâu lại. Năm 2020, sau khi bị tổ chức Citizen Lab 2 lần công bố bí mật này, thì Zoom mới miễn cưỡng ngừng.
Vì vậy, VOICE Australia đề nghị rằng các AI phát xuất từ TQ phải được xem xét kỹ lưỡng trước khi được phép dùng ở Úc. Không nên cho vô thoải mái và để cho mọc rễ, như TikTok, sau đó muốn giảm nguy hại sẽ khó hơn.
VOICE Australia
