Viện Chính sách Úc tiết lộ dữ liệu về hơn 380 trại tập trung Tân Cương

Gần đây, Viện Chính sách Chiến lược Úc (Australian Strategic Policy Institute – ASPI) đã công bố các dữ liệu chi tiết về hệ thống hơn 380 trại tập trung tại Tân Cương, nơi giam giữ hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ cũng như các tù nhân lương tâm khác.

Đây là một tài liệu quan trọng cho thấy bằng chứng về việc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang đàn áp tín ngưỡng và bức hại các nhóm thiểu số một cách nghiêm trọng tại Trung Quốc.

ASPI là một tổ chức think tank về chính sách và quốc phòng, có trụ sở tại Canberra, được sáng lập bởi chính phủ Úc và Bộ Quốc phòng Úc. Nghiên cứu được công bố vào tháng 9/2020 của tổ chức này đã phát hiện và ghi lại chi tiết hơn 380 địa điểm trong mạng lưới trại tập trung trên khắp Tân Cương. Để khách quan, dữ liệu này chỉ bao gồm các trại cải tạo, trại giam và nhà tù được xây dựng mới hoặc mở rộng đáng kể kể từ năm 2017.

Kể từ năm 2017, ĐCSTQ đã thực hiện một chiến dịch đàn áp nhắm vào Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương. Hệ quả của cuộc đàn áp chính là hàng trăm nghìn đến hàng triệu người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác bị giam giữ trong một mạng lưới rộng lớn các cơ sở giam giữ có mục đích – các trại tập trung. Không chỉ vậy, theo một tài liệu của chính quyền Tân Cương ban hành vào năm 2018 do tạp chí nhân quyền Bitter Winter của Ý thu thập được, những người thuộc ba nhóm tín ngưỡng bị đàn áp khác gồm có phong trào Kitô giáo Đông phương Thiểm điện, Nhân chứng Giê-hô-va và Pháp Luân Công, sẽ bị buộc phải chuyển hóa ở các trại cải tạo tại Tân Cương.

4 cấp độ trại tập trung ở Tân Cương

Sử dụng hình ảnh từ vệ tinh, ASPI đã dựng lại mô hình 3D của mỗi cấp cơ sở giam giữ, từ an ninh thấp nhất (cấp 1) đến an ninh cao nhất (cấp 4), qua đó cho thấy đặc điểm cũng như cấu trúc của hệ thống trại tập trung Tân Cương. Cho đến hiện tại, có thể nói đây là cơ sở dữ liệu lớn nhất về các trại tập trung đang tồn tại ở Tân Cương.

Các bằng chứng cho thấy nhiều người bị giam giữ bất hợp pháp trong mạng lưới “trại cải tạo” rộng lớn của Tân Cương hiện đang bị buộc tội chính thức và bị nhốt trong các cơ sở an ninh cao hơn, bao gồm các nhà tù mới xây hoặc mở rộng, hoặc bị đưa đến các khu nhà máy có tường bao quanh để cưỡng bức lao động.

ASPI đã phân loại cơ sở dữ liệu về hơn 380 cơ sở giam giữ thành 4 cấp độ riêng biệt dựa trên mức độ nghiêm ngặt của an ninh, như tường bao cao, tháp canh, hàng rào bên trong, và các cấp độ an ninh khác có thể nhìn thấy từ phân tích hình ảnh vệ tinh.

Các cơ sở cấp 1: 108 địa điểm

Trung tâm cải tạo này ở thành phố Kashgar, ban đầu được xây dựng như một trường học. Vào năm 2017, khi cuộc đàn áp bắt đầu, nó đã được chuyển đổi thành một cơ sở giáo dục quy mô lớn. Trung tâm này xuất hiện nhiều trong các nỗ lực tuyên truyền trước khi bị xóa sổ vào cuối năm 2018, đầu năm 2019. Hình ảnh vệ tinh cho thấy gần đây trung tâm này có thể đã ngưng hoạt động. Đây là mô hình mô phỏng theo cơ sở này vào năm 2018. Tọa độ của nó là 39.45432, 76.10957.

Các cơ sở cải tạo cấp thấp được đánh số 1. Chúng là các cơ sở giam giữ được cải tạo từ hạ tầng đã có sẵn như trường học và bệnh viện, bằng cách thêm hàng rào và các tính năng an ninh khác khi cuộc đàn áp bắt đầu vào năm 2017. Mặc dù nhiều người lúc đó vẫn bị giam giữ tại gia, nhưng các cơ sở này kết nối trực tiếp với các nhà máy lớn, cho nên có thể chúng thuộc về hệ thống lao động cưỡng bức. Truyền thông của ĐCSTQ nói rằng những người bị giam giữ trong các cơ sở cấp 1 này được phép về thăm nhà của họ vào cuối tuần. Một số cơ sở này hiện đã hạ độ cao của tường hoặc sơn tranh tường, và thêm các phương tiện giải trí như bàn bóng bàn hoặc sân bóng rổ. Đây cũng là những cơ sở mà các nhà ngoại giao và các nhà báo được cho phép đến tham quan.

Các cơ sở cấp 2: 94 địa điểm

Trại cải tạo cấp độ 2 này ở hạt Yenhisheher (Shule) của Kashgar. Nó được xây dựng sau cuộc đàn áp năm 2017. Cơ sở này thường xuyên được mở rộng trong suốt năm 2017 và 2018. Trong suốt năm 2019, cơ sở này đã bớt đi một vài yếu tố an ninh và không còn có các rào cản nội bộ. Nó nằm chung khu với một trại cải tạo khác và một nhà tù. Tọa độ của nó là 39,35793, 76,05178.

Các cơ sở cải tạo cấp 2 có mức độ an ninh cao hơn đáng kể so với cấp 1, bao gồm hàng rào thép gai cao, tường bao quanh và các tháp canh. Tuy nhiên, ở những cơ sở này vẫn có phòng học và sân ngoài cho người bị giam giữ. Mục đích của các cơ sở này là giam giữ tạm thời các cá nhân chứ không phải là giam giữ họ vô thời hạn. Nhiều cơ sở trong số này cũng có nhà kho xưởng lớn bên trong hoặc liền kề.

Các cơ sở cấp 3: 72 địa điểm

Đây là một trung tâm giam giữ an ninh cao ở Onsu (Wensu), Aksu, Tân Cương. Cơ sở này được xây dựng trong năm 2018, với hai tòa nhà cư trú năm tầng mới xây dựng có thể nhìn thấy trong hình ảnh từ tháng 8 năm 2019. Điều này cho thấy cách chế độ mở rộng quy mô của trại này. Trại giam này cùng địa phận với một trại giam khác và một nhà tù an ninh cấp độ cao nhất. Tọa độ của nó là 41,08507, 80,3997.

Các cơ sở cấp 3 có các đặc điểm sau: Lối vào duy nhất thường là qua một cổng chính được canh gác cẩn mật và thường có một cây cầu duy nhất dẫn đến tường bao quanh và các tháp canh. Nhiều cơ sở trong số này có tới sáu lớp hàng rào kẽm gai và tường bao quanh. Các tòa nhà hành chính hoàn toàn tách biệt với các khu vực giam giữ, trái ngược với các cơ sở an ninh thấp hơn, với các tòa nhà hành chính nằm rải rác giữa các tòa nhà ký túc xá và lớp học. Cơ sở này có một đường hầm có hàng rào để đưa những người bị giam giữ vào bên trong.

Các cơ sở cấp 4: 107 địa điểm

Cơ sở này nằm ở quận Mekit, Kashgar, được xây dựng mới sau cuộc đàn áp vào năm 2017. Nó được xây dựng bên cạnh hai cơ sở thấp hơn. Mô hình này dựa trên hình ảnh vệ tinh được chụp vào tháng 3 năm 2020, cho thấy nó vẫn đang hoạt động nhiều tháng sau khi các quan chức Tân Cương thông báo rằng tất cả những người bị giam giữ đã được thả. Tọa độ của nó là 38.83673, 77.70563.

Các cơ sở cấp 4 chính là các nhà tù. Nhiều nhà tù ở Tân Cương đã có tuổi đời hàng thập kỷ và từ lâu đã giam giữ các tù nhân từ khắp Trung Quốc, tuy nhiên ASPI chỉ đưa vào cơ sở dữ liệu của mình những nhà tù đã được mở rộng đáng kể hoặc được xây mới từ năm 2017. Nhìn bề ngoài chúng trông rất giống nhau với một kiến trúc đặc biệt: tường cao, nhiều lớp rào chắn theo chu vi, tháp canh, hàng chục dãy nhà giam, không có bãi tập thể dục bên ngoài cho người bị giam giữ, lối vào là một chiếc cầu duy nhất cho lính canh đến bức tường vành đai. Các cơ sở này thường nằm chung với các cơ sở giam giữ cấp thấp hơn và có khả năng vẫn là nơi giam giữ cả những tội phạm bị kết án không chỉ ở Tân Cương mà còn ở các vùng khác của Trung Quốc.

Dữ liệu mở rộng và cải tạo 61 cơ sở từ 7/2019 đến 7/2020

Ít nhất 61 cơ sở giam giữ đã được xây dựng và mở rộng trong khoảng thời gian từ tháng 7/2019 đến tháng 7/2020. Điều này bao gồm ít nhất 14 cơ sở vẫn đang được xây dựng vào năm 2020, theo hình ảnh vệ tinh mới nhất.

50% trong số các địa điểm mới và mở rộng này là các cơ sở an ninh cấp cao hơn. Điều này cho thấy xu hướng thay đổi từ các trại cải tạo thành các cơ sở giam giữ kiểu nhà tù.

Ví dụ, một trại giam mới rộng 24 hecta ở Kashgar với 13 tòa nhà cư trú 5 tầng (khoảng 100.000m2 sàn) được bao quanh bởi bức tường và tháp canh cao 14 mét, đã được hoàn thành và mở cửa vào tháng 1 năm 2020.

Một ví dụ khác, các tòa nhà được thêm vào trại tập trung lớn nhất tại Tân Cương ở Dabancheng và năm 2019. Quy mô mở rộng hơn 1km, việc xây dựng hoàn tất vào 11/2019.

Đồng thời, theo dữ liệu vệ tinh, có khoảng 70 cơ sở giam giữ có thể đã bị phá bỏ bằng việc dỡ bỏ hàng rào bên trong hoặc đôi khi là dỡ bỏ các tháp canh và tường bao quanh. Trong số đó bao gồm 8 cơ sở có dấu hiệu ngừng hoạt động và có thể đã bị đóng cửa. Hơn 90% trong số các địa điểm này này là các cơ sở an ninh cấp 1 hoặc cấp 2. (T/T)

Theo ASPI, Xem nghiên cứu gốc tại đây.