Úc sẽ thông qua quyền phủ quyết đối với các thỏa thuận nước ngoài, nhắm đến TQ

Theo SCMP, Quốc hội Úc đang chuẩn bị ban hành luật cho phép chính phủ liên bang phủ quyết bất cứ thỏa thuận nào đã ký với các quốc gia bên ngoài, một động thái có thể khiến Trung Quốc tức giận, làm sâu sắc thêm cuộc tranh cãi ngoại giao gay gắt giữa hai nước.

Luật cho phép khối Thịnh vượng chung chặn bất cứ thỏa thuận nào giữa các bang, các hội đồng hay tổ chức của Úc với một chính phủ  bên ngoài, chẳng hạn như thỏa thuận gây tranh cãi năm 2018 giữa bang Victoria và Trung Quốc.

“Các chính sách, kế hoạch và quy định mà chúng tôi xây dựng cho đất nước được thực hiện tại Úc, phù hợp với nhu cầu của chúng tôi và quyền lợi của chúng tôi,” Thủ tướng Scott Morrison nói với các phóng viên tại Canberra hôm 3/12, theo Reuters.

Ông Morrison nhấn mạnh luật không nhằm vào bất kỳ nước nào, nhưng nó được các nhà phê bình nhìn nhận rộng rãi là nhắm thẳng vào Trung Quốc.

Theo những điều khoản của luật mới, Bộ trưởng Ngoại giao có thể phủ quyết bất cứ thỏa thuận nào với các chính phủ nước ngoài nếu chúng “ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại của Úc” hoặc “không phù hợp với chính sách đối ngoại của Úc.”

Một thỏa thuận dự kiến sẽ gây chú ý là sự tham gia của bang Victoria  vào Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, mà Morrison cho rằng nó làm suy yếu khả năng kiểm soát chính sách đối ngoại của chính phủ liên bang.

Ông Morrison từ chối bình luận liệu thoả thuận có bị phủ quyết hay không.

Quan hệ giữa Úc và Trung Quốc đã xấu đi kể từ khi ông Morrison kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc của đại dịch virus corona vào đầu năm nay.

Bắc Kinh cũng tỏ ra phật ý về các động thái của Canberra gần đây, như việc Úc chặn một thỏa thuận nông nghiệp; loại trừ gã khổng lồ công nghệ Huawei khỏi mạng 5G; và đặt ra luật chống lại sự can thiệp của nước ngoài vào chính trị Úc. 

Trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã chặn các mặt hàng xuất khẩu trị giá hàng triệu đôla của Úc, từ tôm hùm tới rượu vang, đồng thời từ chối nhận những cuộc gọi từ các Bộ trưởng của Úc.

Quan hệ trở nên tồi tệ hơn trong tuần này khi người phát ngôn BNG Trung Quốc Triệu Lập Kiên đăng bức ảnh giả mạo về một người lính Úc dí dao vào cổ một đứa trẻ Afghanistan. Thủ tướng Morrison đã yêu cầu Bắc Kinh phải xin lỗi.

Các trường đại học Úc kiếm được hàng tỷ đôla học phí từ sinh viên Trung Quốc, nhưng một số thoả thuận của họ với các cơ quan Trung Quốc được nhà nước hỗ trợ gần đây sẽ bị đặt dưới sự giám sát chặt chẽ hơn.

Năm ngoái, bang New South Wales đã loại bỏ một chương trình ngôn ngữ được Trung Quốc tài trợ trước lo ngại có sự can thiệp và gây ảnh hưởng của nước ngoài. (T/T)