Tuyên bố sai lan truyền sau sự sụp đổ của chế độ Assad ở Syria
Soofia Tariq và Kate Atkinson
Ngày 9 tháng 12 năm 2024
NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ
Bức ảnh cho thấy Tổng thống Syria Bashar al-Assad vẫn còn sống ở Moscow sau khi chạy trốn khỏi Damascus.
PHÁN QUYẾT CỦA CHÚNG TÔI
Sai. Các hình ảnh đó là từ tháng 2 năm 2023.
AAP FACTCHECK – Thông tin sai lệch đã lan truyền trên mạng xã hội kể từ khi chính phủ Syria sụp đổ và Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ.
Sau cuộc nội chiến kéo dài 13 năm, quân nổi dậy đã nắm quyền kiểm soát Damascus vào ngày 8 tháng 12. Assad đã trốn khỏi đất nước và được đưa tin là đã được điện Kremlin cho phép tị nạn, theo truyền thông nhà nước Nga.
Trong số những tuyên bố sai sự thật đang lan truyền có hình ảnh cho thấy Assad an toàn và khỏe mạnh trên đường phố Moscow.
“Ảnh #Assad ở #Moscow xác nhận rằng cựu #tổng thống đã tị nạn ở #Nga. Ông ấy an toàn và khỏe mạnh,” một bài đăng cho biết, với bức ảnh của vị tổng thống bị phế truất và vợ ông ấy.
Tuy nhiên, hình ảnh được sử dụng trong bài đăng đó không phải là hình ảnh hiện tại.
Tìm kiếm hình ảnh ngược cho thấy bức ảnh đó là từ tháng 2 năm 2023 khi al-Assad ghé thăm một bệnh viện ở Aleppo sau một trận động đất.
Các bài đăng khác trên mạng xã hội đưa tin sai sự thật rằng máy bay của vị tổng thống bị lật đổ đã bốc cháy sau khi có báo cáo chưa được xác nhận rằng ông đã tử nạn trong một vụ tai nạn máy bay.
Các bài đăng xuất hiện sau khi người dùng mạng xã hội đăng tải thông tin chiếc máy bay được cho là chở al-Assad đã biến mất khỏi hệ thống theo dõi chuyến bay.
“Máy bay của Bashar al-Assad mất 6.700 mét sau vài giây, video cho thấy mảnh vỡ của máy bay chìm trong đám cháy lớn”, một bài đăng trên Facebook tuyên bố cùng với ảnh chụp một chiếc máy bay đang cháy.
Tìm kiếm hình ảnh ngược cho thấy bức ảnh đó có từ tháng 9 năm 2024 và mô tả một máy bay phản lực của Không quân Ấn Độ đang cháy ở Rajasthan.
Vị trí và hình dạng của ngọn lửa cũng như hình dạng của máy bay đều khớp với nhau.
Người dùng mạng xã hội cũng đã tuyên bố có hình ảnh cho thấy một tù nhân được thả khỏi nhà tù Saydnaya khét tiếng của Syria.
Trong khi nhiều đoạn phim thực tế cho thấy cảnh người Syria trốn thoát khỏi nhà tù, thì hình ảnh lan truyền tuyên bố một người đàn ông được giải thoát khỏi phòng giam dưới lòng đất, là sai sự thật. “Ngày càng có thêm nhiều hình ảnh về hoạt động giải cứu tại nhà tù Sednayah. Cơ sở đó có những ngục tối sâu dưới lòng đất, rất khó tới được. Mọi người thực sự bị chôn vùi bên dưới nó,” một bài đăng trên Facebook cho biết phía trên bức ảnh.
“Sự hoài nghi hiện rõ trên khuôn mặt của những người được giải thoát,” bài đăng cho biết.
Tuy nhiên, tìm kiếm hình ảnh ngược cho thấy hình ảnh cụ thể này không có thật mà dường như là hình ảnh từ một đoạn phim trên TikTok được tạo ra bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Nhà bình luận tại Australia Maram Susli (còn được gọi là Cô gái Syria hay Cô gái Du kích) cũng đã tuyên bố rằng một đoạn phim về quân nổi dậy Syria cho thấy họ đang lau chân trên lá cờ Palestine.
“Cách mạng Syria” lau chân bằng lá cờ Palestin,”dòng tweet viết, cùng với đoạn phim về một người đàn ông nói tiếng Ả Rập và giẫm lên lá cờ và bức ảnh Assad.
Tuy nhiên, bản dịch của đoạn phim đó xác nhận điều này là không chính xác và lá cờ đó là của Đảng Ba’ath của Assad.
Cờ của Đảng Ba’ath trông rất giống cờ Palestin nhưng có những điểm khác biệt nhỏ bao gồm các tỷ lệ khác nhau.
Một nhà báo của AAP thông thạo tiếng Ả Rập đã dịch lời nói của người đàn ông trong đoạn phim đó: “Một tuyên bố miễn trừ trách nhiệm nhỏ từ Maarat al Numan (thị trấn ở Syria): đây không phải là lá cờ của Palestine, đây là lá cờ của đảng Ba’ath”.
“Xin chào những người anh em của chúng tôi ở Gaza và Palestine, có rất nhiều đoạn phim được công bố nói rằng chúng tôi đang giẫm lên lá cờ Palestine – điều đó là không thể!” “Các bạn luôn ở trong trái tim chúng tôi và sự nghiệp của các bạn cũng là sự nghiệp của chúng tôi, một sự nghiệp duy nhất, nhưng đây là lá cờ của đảng Ba’ath, đảng tuyên bố là lực lượng kháng chiến. Và đây là bức ảnh lừa đảo.” (AAP)
