Tức giận làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ
Học cách kiềm chế những cảm xúc tiêu cực, đặc biệt là cơn giận, có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và thậm chí là ung thư.
Khi bùng lên cơn giận, nó thường đi kèm với các biểu hiện căng thẳng về thể chất trên cơ thể – mặt đỏ bừng và nhăn nhó, đổ mồ hôi, chân tay yếu, bụng quặn thắt – bạn có thể cảm nhận được tác động của cơn thịnh nộ.
Bạn cho rằng chúng không quan trọng, nhưng nó tác động sâu vào các cơ quan tương ứng trong cơ thể. Vậy những biểu hiện cảm xúc vật lý này ảnh hưởng đến cơ thể ra sao?
Một nghiên cứu gần đây cho thấy cơn giận có thể dẫn đến tổn thương mạch máu, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Nghiên cứu này cung cấp thêm bằng chứng sinh lý cho thấy cảm xúc tiêu cực có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Các nghiên cứu quan sát trước đây cũng cho thấy những cảm xúc tiêu cực như giận dữ, lo lắng và buồn bã không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân về mặt tinh thần mà còn gây hại đáng kể đến sức khỏe thể chất, làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và ung thư.
Nghiên cứu mới, được công bố vào ngày 1/5 trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, đã phân ngẫu nhiên 280 người lớn khỏe mạnh thành bốn nhóm, với nhiệm vụ được thiết kế riêng để gợi lên những cảm xúc khác nhau.
Các nhiệm vụ này bao gồm nhớ lại những sự kiện khiến họ tức giận, nhớ lại những sự kiện khiến họ lo lắng và đọc các mô tả để gợi lên cảm giác buồn bã.
Nhóm đối chứng được hướng dẫn tạo ra trạng thái trung tính bằng cách lặp đi lặp lại việc đếm đến 100. Mỗi nhiệm vụ kéo dài tám phút.
Kết quả cho thấy:
- Những người được yêu cầu nhớ lại sự kiện quá khứ khiến họ tức giận có chức năng giãn mạch bị suy giảm, kéo dài 40 phút trước khi trở lại bình thường.
- Những người nhớ lại cảm giác lo lắng và buồn bã không có bất kỳ thay đổi đáng kể nào.
Tiến sĩ Daichi Shimbo, tác giả của nghiên cứu và là giáo sư y khoa tại Trung tâm Y tế Irving thuộc Đại học Columbia (New York) cho biết trong một thông cáo báo chí:
“Chúng tôi thấy rằng việc gợi lên trạng thái tức giận dẫn đến rối loạn chức năng mạch máu. Rối loạn chức năng mạch máu có liên quan đến sự gia tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ”.
Bác sĩ Glenn Levine, bác sĩ tim mạch lâm sàng kiêm giáo sư y khoa tại Trường Y Baylor và là thành viên của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, tuyên bố:
“Nghiên cứu này bổ sung tốt cho cơ sở dữ liệu ngày càng tăng cho thấy sức khỏe tâm thần có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, các trạng thái cảm xúc cấp tính mãnh liệt, chẳng hạn như tức giận hoặc căng thẳng, có thể gây ra các biến cố tim mạch”.
Sự tức giận làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ngắn hạn
Một bài tổng quan hệ thống của Đại học Harvard cho thấy rằng so với các thời điểm khác, nguy cơ nhồi máu cơ tim (đau tim) hoặc hội chứng mạch vành cấp tính tăng 4.74 lần trong hai tiếng sau cơn tức giận. Hơn nữa, nguy cơ đột quỵ thiếu máu cục bộ cũng tăng lên 3.62 lần.
Nghiên cứu cũng cho thấy cơn giận càng dữ dội thì nguy cơ càng cao.
- Trong vòng 15 phút sau cơn giận, tỷ lệ rối loạn nhịp thất tăng 1.83 lần so với các thời điểm khác;
- Từ 15 phút đến hai tiếng sau đó, tỷ lệ này tăng 1.35 lần so với các thời điểm khác;
- Hơn nữa, trong giờ sau cơn giận dữ dội, tỷ lệ nhịp nhanh thất hoặc rung thất tăng lên 16.7 lần so với các thời điểm khác;
- Sau cơn giận vừa phải, tỷ lệ này tăng 3.20 lần.
Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng “nguy cơ tương đối của một biến cố tim mạch sau cơn giận là lớn và có ý nghĩa thống kê”, nguy cơ tuyệt đối lại thấp đối với dân số nói chung vì cơn giận không phải lúc nào cũng xảy ra.
Tuy nhiên, đối với những người đã có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hoặc những người thường xuyên tức giận, thì nguy cơ tuyệt đối của một biến cố tim mạch là cao.
Tần suất giận dữ cao hơn làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim
Tần suất tức giận cũng có thể ảnh hưởng đến tỷ lệ mắc bệnh và nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch ở những người trung niên và người cao tuổi.
Trong một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Tim mạch Châu Âu vào năm 2022, đã tiến hành theo dõi thêm chín năm đối với 47,077 người ở độ tuổi từ 56 – 94.
Kết quả cho thấy thường xuyên tức giận dữ dội làm tăng nguy cơ suy tim lên 19%, rung nhĩ 16% và tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch lên 23%.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện thấy ở nam giới, tần suất tức giận làm tăng tỷ lệ suy tim lên 30%, trong khi ở nữ giới chỉ tăng 2%.
Ngoài ra, so với những người tham gia không có tiền sử bệnh tiểu đường, thì tần suất tức giận làm tăng nguy cơ suy tim lên 39% ở những người tham gia có tiền sử bệnh tiểu đường.
Tần suất tức giận không chỉ làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, mà một nghiên cứu còn cho thấy việc thể hiện sự tức giận một cách hung hăng với người khác có liên quan đến việc tăng 14% nguy cơ tử vong do ung thư.
Trầm cảm và lo âu liên quan đến sự gia tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ
Tiến sĩ Shimbo lưu ý rằng cơn giận là cảm xúc tiêu cực phổ biến nhất và lo lắng, buồn bã cũng liên quan đến nguy cơ đau tim. Nghiên cứu cho thấy lo lắng và trầm cảm có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.
Một nghiên cứu sơ bộ được trình bày tại Phiên họp Khoa học của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ vào tháng 11 năm 2023 đã phân tích dữ liệu theo dõi từ 71.262 người lớn, với độ tuổi trung bình là 49.
Kết quả cho thấy, trầm cảm và lo lắng làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ lên khoảng 35%, đồng thời đẩy nhanh sự phát triển của các yếu tố nguy cơ mới cho bệnh tim mạch.
Cụ thể, 38% người phát triển một yếu tố nguy cơ mới trong thời gian theo dõi, chẳng hạn như huyết áp cao, cholesterol cao hoặc bệnh tiểu đường loại 2.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ tuyên bố rằng, giữa sức khỏe tâm lý và các quá trình sinh học cùng hành vi dường như có mối quan hệ nhân quá, từ đó dẫn đến bệnh tim mạch.
Do đó, các can thiệp nhằm thúc đẩy sức khỏe tâm lý có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe tim mạch.
Mối liên hệ không thể tách rời giữa sức khoẻ tâm thần và sức khoẻ thể chất
Tiến sĩ Jingduan Yang, người sáng lập và giám đốc y tế của Viện Y học Tích hợp Yang, nhấn mạnh trong một cuộc phỏng vấn nói rằng sức khỏe tâm thần có tác động đáng kể đến sức khỏe thể chất.
Ông giải thích rằng trong khi tâm trí thường được coi là phi vật chất, thì sự phân biệt giữa vật chất và phi vật chất chỉ là tương đối, vì mọi thứ cuối cùng đều được cấu thành từ vật chất.
Tiến sĩ Yang trước đây từng là bác sĩ điều trị tại Khoa Tâm thần và Hành vi Con người tại Đại học Thomas Jefferson ở Philadelphia (bang Pennsylvania). Dưới đây là một số phương pháp kiểm soát cơn giận mà ông đề xuất:
- Thực hành chánh niệm, vì nó có thể cải thiện những cảm xúc tiêu cực.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Psychiatry vào năm 2022 đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên 276 người lớn mắc các rối loạn lo âu.
Nghiên cứu cho thấy, hiệu quả của liệu pháp giảm căng thẳng dựa trên chánh niệm sau tám tuần tương đương với việc sử dụng escitalopram, một loại thuốc điều trị rối loạn lo âu thuộc nhóm đầu tay.
- Duy trì các mối quan hệ xã hội lành mạnh là điều rất quan trọng, vì những mối quan hệ căng thẳng thường dẫn đến cảm giác bi quan hoặc chán nản.
Ngoài ra, các kết nối xã hội lành mạnh có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe thể chất.
Một tuyên bố khoa học được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ vào năm 2022 đã nhấn mạnh những tác động tiêu cực của việc cô lập xã hội và cô đơn đối với sức khỏe tim mạch và não bộ.
Cụ thể, cô lập xã hội và cô đơn có liên quan đến việc tăng 30% nguy cơ đau tim, đột quỵ hoặc tử vong do một trong hai tình trạng này.
- Điều quan trọng là thể hiện lòng trắc ẩn, sự thấu hiểu và lòng tha thứ đối với người khác, đồng thời cư xử tử tế với thiện chí và ý định tích cực trong mọi tình huống.
Duy trì tư duy tích cực này đòi hỏi nỗ lực có ý thức, đặc biệt là khi đối mặt với những sự kiện bất ngờ. Ngược lại, nó có thể dẫn đến phản ứng thái quá hoặc tức giận, gây tổn thương cho người khác và ảnh hưởng đến sức khỏe của chính bạn.
Một nghiên cứu do Đại học Harvard dẫn đầu cho thấy việc tha thứ có thể giảm lo lắng và trầm cảm, do đó nâng cao sức khỏe tâm thần.
Bác sĩ Yang cũng khuyên bạn nên tạm dừng một chút khi cảm thấy tức giận và thực hành hít thở sâu, đếm đến mười hoặc đơn giản là đi bộ ra ngoài. Những phương pháp đơn giản này có thể giúp bạn phá vỡ thói quen phản ứng theo bản năng. (T/H, NTD)
