Trung Quốc chính thức bắt nữ nhà báo Úc gốc Hoa làm việc cho đài CGTN

Chính quyền Trung Quốc chính thức bắt bà Cheng Lei, công dân Úc làm việc cho đài truyền hình Trung Quốc vì ‘chuyển bí mật quốc gia’ ra nước ngoài.

Bà Cheng Lei (Thành Lôi, sinh năm 1975), nhà báo từng được mời dẫn chương trình bằng tiếng Anh cho kênh CGTN, chính thức bị bắt, gây phản ứng mạnh từ chính phủ Úc.

Hồi tháng 8/2020 bà đột nhiên bị chính quyền TQ bắt giữ mà không nêu lý do khi đang làm việc tại Bắc Kinh.

Phải đến tuần này, thông tin về cáo trạng chính thức mới được Trung Quốc đưa

Theo thông báo của phát ngôn viên Uông Văn Bân hôm thứ Hai 08/02/2021 tại họp báo của Bộ Ngoại giao thì có lệnh bắt thứ Sáu tuần trước vì bà Cheng Lei “chuyển giao bí mật nhà nước”.

Ông Uông cùng lúc “hy vọng Úc không can thiệp vào việc xử lý vấn đề này của Trung Quốc”.

Ngay lập tức, bộ trưởng Ngoại giao Úc, bà Marise Payne nêu quan ngại về vụ việc.

“Chúng tôi trông đợi các thủ tục công bằng, và cách đối xử nhân đạo cùng việc tôn trọng những điề̉u tối thiểu về chuẩn mực công lý, phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế.”

“Chúng tôi luôn nghĩ về bà Cheng và gia đình trong thời khác khó khăn này.”

Kẹt ‘giữa hai làn đạn’?

Cheng Lei sinh ra tại Trung Quốc năm 1975, sang Úc năm 10 tuổi và đến sống ở Melboure nơi cha của bà làm bằng tiến sĩ.

Ban đầu không biết tiếng Anh, Cheng Lei hanh chóng học tiếng Anh giọng Úc và hội nhập rất tốt, theo các đồng nghiệp Australia của bà.

Bà từng nói bà yêu ‘cách nói đùa, và nền tự do của Úc”.

Sau khi bắt đầu sự nghiệp trong ngành kinh doanh, bà về Trung Quốc năm 2000 và gia nhập CCTV – kênh tiếng Anh của chính quyền Trung Quốc năm 2003.

Sau một thời gian làm phóng viên tại TQ cho đài CNBC, bà trở lại CCTV năm 2013 và tiếp tục là gương mặt trên kênh truyền hình này khi họ đổi tên mới là Mạng lưới Truyền hình Toàn cầu Trung Quốc (China Global Television Network – CGTN).

Tuy hai bên Úc và Trung Quốc không đặt vụ bắt bà Cheng Lei vào bối cảnh cuộc xung khắc song phương, một số báo tiếng Anh đã cho rằng Trung Quốc đang “trừng phạt Úc”.

Năm 2018, chính quyền Úc loại Huawei ra khỏi dự án xây dựng mạng thế hệ 5G, gây phản ứng mạnh từ Bắc Kinh.

Sau khi Úc thông qua luật cấm can thiệp vào chính trị Úc, Trung Quốc trả đũa bằng đánh thuế siêu cao (200%) với rượu vang Úc.

Tháng 1/2019, Trung Quốc bắt ông Dương Hằng Quân (Yang Hengjun, sinh năm 1965), nhà văn, blogger quốc tịch Úc và nói ông phạm tội “làm gián điệp”.

Cũng liên quan đến Huawei, hai công dân Canada, Michael Kovrig và Michael Spavor bị Trung Quốc xử vì tội “làm gián điệp” năm 2020.

Sự việc xảy ra sau khi Canada loại Huawei khỏi dự án cung cấp thiết bị cho mạng 5G và giữ quan chức công ty này, bà Mạnh Vãn Chu, theo yêu cầu của Hoa Kỳ.

Một số nhà phân tích cho rằng các vụ bắt giữ như trên là cách trả đũa của Trung Quốc.

Tuy thế, Ngoại trưởng Úc, bà Marise Payne bác bỏ cách gọi bà Cheng Lei là “con cờ trong cuộc chơi chính trị Úc và Trung Quốc”.

Cũng liên quan đến truyền thông TQ ở Phương Tây, tuần qua Cơ quan Giám sát Truyền thông Anh (Ofcom) vừa tước giấy phép của CGTN tại Anh.

Anh Quốc nói công ty chủ quản của CGTN là Star China Media Limited “không có kiểm soát biên tập” hàng ngày với kênh truyền hình này, và đây là việc làm trái quy định của Anh.

CGTN, hậu thân hùng mạnh hơn của CCTV là một phần của dự án khổng lồ về truyền thông mà Trung Quốc đầu tư để đưa tiếng nói, góc nhìn của chính quyền nước họ ra thế giới. (BBC)