Số liệu thống kê lạm phát ‘bịa đặt’ của Chalmers gây hiểu lầm
Soofia Tariq
Ngày 17 tháng 4 năm 2025
NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ
Angus Taylor đã bịa đặt số liệu khi đề cập đến lạm phát dưới thời Đảng Lao động.
PHÁN QUYẾT CỦA CHÚNG TÔI
Gây hiểu lầm. Số liệu đó nhìn chung phản ánh dữ liệu của Cục Thống kê Úc (Australian Bureau of Statistics – ABS) và hãng truyền thông đưa tin.
AAP FactCheck – Bộ trưởng Tài chính Jim Chalmers đã đưa ra cáo buộc gây hiểu lầm khi nói rằng người đồng cấp đối lập Angus Taylor bịa đặt số liệu liên quan đến lạm phát trong nhiệm kỳ của chính phủ Lao động.
Tuy nhiên, tỷ lệ tăng mà ông Taylor đề cập đối với các loại hàng tạp hóa, điện, khí đốt, và phí bảo hiểm phần lớn phản ánh dữ liệu của Cục Thống kê Úc (ABS) và hãng truyền thông đưa tin.
Tiến sĩ Chalmers đã đưa ra tuyên bố đó trong Cuộc Tranh luận của các Bộ trưởng Tài chính trên kênh Sky News vào ngày 9 tháng 4 năm 2025.
“Dưới thời Đảng Lao động, chúng ta đã chứng kiến giá hàng tạp hóa tăng 30%. Khí đốt, điện, bảo hiểm, tất cả đều tăng hơn 30%,” ông Taylor nói (mốc thời gian: 29 phút 5 giây).
“Anh vừa bịa ra những con số đó,” Tiến sĩ Chalmers tuyên bố. “Anh thực sự đã bịa ra những con số đó.”
AAP FactCheck đã liên hệ với văn phòng Bộ trưởng Tài chính để yêu cầu bằng chứng cho việc các con số bị bịa đặt, nhưng không nhận được phản hồi.
Cục Thống kê Úc (ABS) theo dõi sự gia tăng giá hàng hóa và dịch vụ thông qua chỉ số giá tiêu dùng hàng tháng (consumer price index – CPI), bao gồm một số danh mục.
Từ tháng 5 năm 2022, khi Đảng Lao động lên nắm quyền, đến tháng 2 năm 2025, giá khí đốt và các nhiên liệu gia dụng khác đã tăng giá 34% (Bảng 1, dữ liệu 1).
Số liệu của ABS cho thấy mức tăng vừa phải hơn là 13% đối với hàng tạp hóa, đặc biệt là thực phẩm và đồ uống không cồn, kể từ khi Đảng Lao động lên nắm quyền.
Tuy nhiên, văn phòng của ông Taylor cho biết họ đưa ra con số tăng giá thực phẩm 30% dựa trên phân tích do hãng truyền thông News Corp thực hiện.
Phân tích đó cho thấy, so với tháng 6 năm 2022, một giỏ hàng gồm 29 mặt hàng có giá cao hơn 36% tại Coles, 30% tại Woolworths và 26% tại Aldi.
Bản phân tích đầy đủ không được công khai và AAP FactCheck không thể xem xét kỹ lưỡng hoặc sao chép những số liệu này.
Dữ liệu của ABS cho thấy phí bảo hiểm tăng 35% dựa trên số liệu hàng quý từ tháng 6 năm 2022 đến tháng 12 năm 2024.
Mặc dù có nhiều cách khác nhau để ước tính mức tăng giá điện, nhưng AAP FactCheck đã tái tạo các phép tính của liên đảng để đạt mức tăng 32%.
Mức tăng này dựa trên dữ liệu không bao gồm các khoản bồi hoàn trợ giúp hóa đơn năng lượng, bao gồm cả các khoản trợ giúp từ chính quyền Lao động liên bang.
ABS đã báo cáo dữ liệu này bằng cách lập chỉ số giá điện so với mức của tháng 6 năm 2022, đo lường mức tăng mà không bao gồm các khoản bồi hoàn trợ giúp hóa đơn năng lượng trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 2022 đến tháng 6 năm 2023.
Từ tháng 5 năm 2022 đến tháng 6 năm 2023, giá điện tăng 13,1%.
Con số này sau đó được cộng vào một chỉ số mà ABS đưa ra để đo lường giá điện không tính các khoản bồi hoàn trợ giúp, sử dụng tháng 6 năm 2023 làm mốc cơ sở; chỉ số này cho thấy giá tăng 16,7% tính đến tháng 2 năm 2025.
Khi cộng lại, tổng mức tăng giá không bao gồm các khoản bồi hoàn trợ giúp là 32%.
Tuy nhiên, khi bao gồm các khoản bồi hoàn trợ giúp hóa đơn năng lượng từ chính quyền liên bang, tiểu bang và vùng lãnh thổ, dữ liệu CPI hàng tháng của ABS cho thấy giá điện chỉ tăng 1% kể từ tháng 5 năm 2022.
Jakob Madsen, giáo sư kinh tế tại Đại học Tây Úc, đã xác nhận với AAP FactCheck rằng dữ liệu CPI hàng tháng của ABS đã bao gồm các khoản bồi hoàn trợ giúp từ chính phủ và cho thấy mức tăng khoảng 1%.
Ông cũng xác nhận rằng các phép tính về giá điện của liên đảng không bao gồm các khoản bồi hoàn, và dữ liệu này cho thấy mức tăng 32% kể từ tháng 5 năm 2022.
Các chuyên gia trước đây đã nói với AAP FactCheck rằng mặc dù chi tiêu của chính phủ đã ảnh hưởng đến tỷ lệ lạm phát, nhưng điều đó không phải là yếu tố duy nhất, đồng thời chỉ ra rằng các điều kiện kinh tế đóng vai trò quan trọng.
AAP FactCheck là một thành viên được công nhận của Mạng lưới Kiểm chứng Thông tin Quốc tế. Để cập nhật các thông tin kiểm chứng mới nhất của chúng tôi, hãy theo dõi chúng tôi trên Facebook, Instagram,Threads,X,BlueSky,TikTok và YouTube. (AAP)
