Quan hệ trên đà tan băng: Ngoại trưởng Wong đến TQ để đàm phán ngoại giao
Ngoại trưởng Úc Penny Wong sẽ tới Bắc Kinh để kỷ niệm 50 năm mối bang giao giữa Úc và Trung Quốc.
Chính quyền Trung Quốc đã mời Thượng nghị sĩ Wong đến gặp người đồng cấp Vương Nghị của bà và tổ chức Đối thoại Chiến lược và Ngoại giao Úc-Trung lần thứ sáu, vốn được tổ chức lần cuối vào năm 2018.
Điều này báo hiệu một bước tiến trong mối bang giao song phương, một sự kiện tiếp nối cuộc gặp giữa Thủ tướng Anthony Albanese và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 hồi tháng Mười Một.
Thương mại dự kiến sẽ là vấn đề quan trọng trong nghị trình lần này, trong bối cảnh Úc tiếp tục thúc đẩy Trung Quốc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt trị giá hàng tỷ dollar đã được áp dụng từ năm 2020.
Trong một tuyên bố chung, ông Albanese và Thượng nghị sĩ Wong đã ghi nhận quyết định “táo bạo” của cựu Thủ tướng Đảng Lao Động Gough Whitlam hồi năm 1972 nhằm công nhận tầm quan trọng của sự kết giao và hợp tác giữa Úc và Trung Quốc.
“Trong những thập niên kể từ khi Trung Quốc vươn lên trở thành một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới và là đối tác thương mại lớn nhất của Úc,” tuyên bố cho biết.
“Úc đang tìm kiếm một mối bang giao ổn định với Trung Quốc; chúng tôi sẽ hợp tác khi có thể, thể hiện quan điểm bất đồng khi cần thiết, và hợp tác với nhau vì lợi ích quốc gia”.
Diễn ra ngày 21/12, Đối thoại Ngoại giao Chiến lược Úc-Trung Quốc lần thứ 6 cũng là sự kiện đối thoại song phương đầu tiên kể từ năm 2019, thời điểm quan hệ giữa hai nước bắt đầu đi xuống. Chuyến thăm chính thức gần đây nhất của người đứng đầu ngành ngoại giao Úc tới Trung Quốc là hồi năm 2018. Trên thực tế, mối quan hệ song phương đã trở nên căng thẳng vào năm 2018, khi Úc trở thành quốc gia đầu tiên công khai cấm “gã khổng lồ” công nghệ Trung Quốc Huawei tham gia phát triển mạng 5G của nước này.
Tháng 4/2020, Úc đã lên tiếng kêu gọi điều tra làm rõ nguồn gốc đại dịch COVID-19 và trách nhiệm của các bên liên quan khi để dịch bệnh lây lan trên toàn cầu. Sau lời kêu gọi của Úc, quan hệ của Úc với Trung Quốc đã xuống dốc không phanh. Trung Quốc đã áp đặt một loạt rào cản thương mại đối với hàng hóa nhập khẩu từ Úc khiến các doanh nghiệp của nước này thiệt hại khoảng 20 tỷ AUD.
Đỉnh điểm, vào ngày 6/5/2021, Ủy ban Cải cách và Phát triển quốc gia Trung Quốc thông báo đình chỉ “vô thời hạn” tất cả các hoạt động trong khuôn khổ Đối thoại Kinh tế Chiến lược Trung Quốc-Úc. Do đó, chuyến công du, theo Sky News, sẽ chính thức làm tan băng căng thẳng kéo dài và mở rộng cơ hội cho các cuộc gặp gỡ thường xuyên hơn giữa các quan chức Bắc Kinh và Canberra sau chuỗi ngày căng thẳng “xếp chồng” căng thẳng.
Trước cuộc đối thoại này, Thủ tướng Úc Anthony Albanese và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp mặt bên lề Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Indonesia vào tháng 11. Tại cuộc gặp, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng Trung Quốc và Úc cần cải thiện, duy trì và thúc đẩy mối quan hệ song phương, đồng thời đánh giá hai bên có tiềm năng hợp tác lớn trong lĩnh vực kinh tế-thương mại. Về phần mình, Thủ tướng Úc Anthony Albanese nhấn mạnh Úc và Trung Quốc cần phối hợp hướng tới mục tiêu tạo khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương ổn định và thịnh vượng. Ông cũng khẳng định cả Úc và Trung Quốc đã nỗ lực để ổn định mối quan hệ dựa trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.
Trước đó, vào tháng 6, Tổng trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles với người đồng cấp Trung Quốc, Tướng Ngụy Phượng Hòa đã có cuộc gặp phá băng bên lề Diễn đàn Shangri La tại Singapore, đánh dấu cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa hai nước kể từ cuối năm 2019. Tiếp sau đó, Tổng trưởng Ngoại giao Úc Penny Wong cho biết Úc đã thực hiện “bước đầu tiên quan trọng” nhằm ổn định quan hệ với Trung Quốc sau cuộc gặp song phương đầu tiên trong gần ba năm với người đồng cấp Vương Nghị, diễn ra ngày 8/7 tại Bali, Indonesia bên lề Hội nghị Ngoại trưởng G20.
Trước thềm chuyến công du của Ngoại trưởng Wong, hôm 16/12, trong bài phỏng vấn với phóng viên tờ Politics, Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã bày tỏ hi vọng rằng “bất kỳ rào cản nào đối với hoạt động kinh tế bình thường sẽ được dỡ bỏ và hai nước có mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ hơn”. “Trung Quốc là đối tác kinh tế lớn của chúng tôi. Và tôi nghĩ trong những tuần tới, các bạn sẽ thấy các biện pháp và hoạt động tiếp theo cho thấy mối quan hệ được cải thiện nhiều. Đó là lợi ích của cả hai nước chúng ta, nhưng quan trọng hơn, là lợi ích của hòa bình và an ninh trong khu vực”, ông chia sẻ.
Trong khi đó, Allan Behm, giám đốc chương trình các vấn đề an ninh và quốc tế tại Viện nghiên cứu Úc, cựu cố vấn của Ngoại trưởng Penny Wong, cho biết: “Đây là một chuyến đi thực sự quan trọng và có ý nghĩa”. Mặc dù không kỳ vọng chuyến đi sẽ dẫn đến những đột phá chính sách ngay tức thời, song chuyên gia này tin rằng nó sẽ đặt nền móng cho việc trở lại mối quan hệ bình thường hơn giữa Trung Quốc và Úc. (T/H, C/A)
