Phòng chống “Cô-Vy” ngay cả dưới âm phủ với vắc-xin phiên bản vàng mã
Mùa Vu lan năm nay, thị trường hàng mã xuất hiện thêm khẩu trang, kính chống giọt để “phòng COVID-19 cho người âm”. Thậm chí, trên mạng còn lan truyền cả vắc-xin COVID-19 bằng giấy. Chuyên gia văn hóa cho rằng, đó là nhu cầu bình thường trong cuộc sống hiện đại, giống như đốt vàng mã nhà lầu, xe hơi.
Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, mấy ngày nay, nhiều gia đình đã chuẩn bị đồ cúng rằm tháng 7 bằng cách mua online. Khảo sát trên một số sàn thương mại điện tử như Shopee, Sendo, Lazada…, sản phẩm vàng mã cúng rằm tháng 7 được bán với giá trên dưới 300,000 đồng/bộ.
Không chỉ sàn thương mại điện tử, các mạng xã hội như Facebook cũng nhộn nhịp không kém. Khách hàng chỉ cần từ 150,000 – 300,000 đồng là có thể đặt được những sản phẩm vàng mã như bộ quần áo, tiền vàng, hương nến…
Các mặt hàng vàng mã cũng khá đa dạng. Bộ đồ quần áo giấy dao động từ 30,000 – 50,000 đồng/bộ; bộ đồ phụ kiện như đồng hồ, vòng vàng, iPhone, iPad… có giá từ 20,000 – 30,000 đồng/bộ.
Đáng chú ý, các trang bán hàng trên Facebook còn rao bán phụ kiện ăn theo dịch COVID-19 như khẩu trang, kính chắn giọt bắn bằng vàng mã.
“Khẩu trang cho người âm” cũng có nhiều loại khác nhau. Có loại được làm kỳ công bằng giấy màu xanh có nhiều nếp gấp, gắn quai đeo. Có loại đơn giản chỉ là tấm giấy trắng, cắt theo hình khẩu trang.
Khi khách hàng có nhu cầu đặt mua “kính chống giọt bắn cho ông bà tổ tiên”, các chủ hàng giới thiệu bán mũ bảo hiểm bằng vàng mã có tấm chắn bằng tấm nhựa trong y như thật.
Bộ khẩu trang, mũ bảo hiểm gắn kính chống giọt bắn bằng giấy được làm theo đơn đặt hàng, có giá 100,000 đồng.
Ngoài các sản phẩm trên, mạng xã hội còn lan truyền, hình ảnh hộp vàng mã có dòng chữ “vắc sin phai dzơ” bên trong có hình ống tiêm, lọ vắc-xin. Tuy nhiên, sản phẩm này cũng khan hiếm, khó tìm.
Các tài khoản Facebook cá nhân lan truyền nhiều về “vắc-xin phòng COVID-19 cho người âm” nhưng qua tra cứu, chưa có trang mạng thương mại điện tử hay trang Facebook bán hàng chuyên nghiệp nào đăng bán loại vàng mã này. Phóng viên cũng liên hệ với nhiều cửa hàng vàng mã lớn nhỏ tại Hà Nội nhưng đều được báo không hoặc “hàng chưa về”.
Chị Thanh Hằng, một chủ hàng mã lớn trên phố Hàng Mã (Hoàn Kiếm) vốn đáp ứng mọi nhu cầu của khách nay cũng “bó tay”. “Mấy hôm nay thấy mạng lan truyền vắc-xin vàng mã, tôi cũng hỏi các đầu mối cung cấp hàng đều báo chưa có. Họ nói đó chỉ là trò đùa trên mạng, chưa ai sản xuất”, chị này nói.
Lý giải hiện tượng trên, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn Hùng Vĩ, nguyên giảng viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Việc đốt vàng mã hình khẩu trang, vắc-xin là chuyện bình thường bởi người ta nghĩ “trần sao âm vậy”.
Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vỹ lý giải: Từ xa xưa, khi mai táng người nguyên thủy đã chôn cất theo dụng cụ thật, vì nghĩ rằng, sang thế giới bên kia người chết cũng sẽ có cuộc sống tương tự.
Đến khi sản xuất được giấy, người ta thấy rằng, việc sử dụng vật dụng chôn theo là tốn kém, dễ bị kẻ trộm đào bới nên đã chuyển sang sản xuất vàng mã. Người ta quan niệm rằng, vàng mã sau một lần “hóa” (đốt đi) thay thế được các vật dụng thật.
“Dần dần, những thứ thiết yếu như quần áo cũng đã được người ta làm bằng giấy và đốt đi. Thời hiện đại, người ta nghĩ dương gian cần gì thì người âm phủ cần như vậy nên đã chế ra các loại vàng mã như voi ngựa, ô tô xe máy để đi lại. Giờ người ta cần khẩu trang, vắc-xin nên chế ra những thứ đó để đốt cũng là phù hợp với thời điểm này”, nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vỹ nói. (T/H, TPO)
