Không, muỗi biến đổi gen sẽ không được sử dụng để chủng ngừa cho người dân Úc
Kate Atkinson
Ngày 20 tháng 1 năm 2025
NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ
Muỗi biến đổi gen sẽ được thả ra để chủng ngừa cho người dân Úc mà không cần sự đồng ý của họ.
PHÁN QUYẾT CỦA CHÚNG TÔI
Sai. Muỗi biến đổi gen không được sử dụng để chủng ngừa cho người dân Úc.
AAP FACTCHECK – Muỗi biến đổi gen không được sử dụng trong dự án do Bill Gates tài trợ nhằm chủng ngừa cho người dân Úc mà không có sự đồng ý của họ, bất chấp những tuyên bố được đưa ra trên mạng xã hội.
Những tuyên bố sai sự thật này dựa trên đơn xin cấp phép của một công ty công nghệ sinh học về việc thả muỗi biến đổi gen ở số lượng thương mại ở Queensland để ngăn ngừa dịch sốt xuất huyết bùng phát. Công nghệ này được thiết kế để giảm số lượng muỗi truyền bệnh, không phải để cung cấp vắc-xin.
Chú thích của một bài đăng trên Facebook viết: “Bill Gates đã gặp Thủ tướng Úc Anthony Albanese để lên lịch thả hàng triệu con muỗi biến đổi gen để chủng ngừa cho người dân Úc mà không cần sự đồng ý, trong nỗ lực nhằm kiểm soát bệnh sốt xuất huyết ở Queensland, lần đầu tiên được thử nghiệm tại các ngôi làng ở Châu Phi.”
Bài đăng bao gồm một tài liệu từ Văn phòng Quản lý Công nghệ Gen xác nhận đơn xin cấp phép “thả một chủng muỗi biến đổi gen (GM) ở số lượng thương mại để giảm quần thể muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) nhằm giúp ngăn ngừa các đợt bùng phát sốt xuất huyết ở Queensland”.
Đơn xin cấp phép đó đã được nộp vào tháng 11 năm 2024 bởi công ty công nghệ sinh học Oxitec Australia, một đối tác chung giữa công ty TNHH Oxitec Ltd có trụ sở tại Vương quốc Anh và CSIRO.
Công ty đó đang tìm kiếm sự chấp thuận để thả số lượng thương mại muỗi Aedes aegypti đực biến đổi gen mang “gen tự giới hạn” giúp ngăn không để muỗi cái truyền bệnh sống sót được đến tuổi trưởng thành.
Khi muỗi biến đổi gen được thả ra, chúng sẽ nhân giống với muỗi hoang dã và truyền gen tự giới hạn, làm giảm tổng thể quần thể muỗi.
Một người phát ngôn của công ty cho biết: “Công nghệ của Oxitec hoàn toàn tách biệt với công nghệ vắc-xin,”
Người phát ngôn lưu ý rằng chỉ có muỗi đực được thả, không giống như muỗi cái, muỗi đực không đốt.
Một người phát ngôn của CSIRO nói với AAP FactCheck rằng công nghệ này đã được thử nghiệm ở Nam, Trung và Bắc Mỹ, nơi hơn một tỷ con muỗi tự giới hạn đã được thả.
Họ cho biết chưa có báo cáo nào về tác hại đối với con người hoặc môi trường.
Một người phát ngôn của Bộ Y tế và Chăm sóc Người Cao Niên xác nhận rằng muỗi này sẽ không được sử dụng để chủng ngừa cho người dân.
“Mục đích của việc thả muỗi là để kiểm soát số lượng một loại muỗi cụ thể (Aedes aegypti), loài muỗi lây truyền nhiều loại bệnh khác nhau,” ông cho biết.
Người phát ngôn lưu ý rằng vẫn chưa có quyết định nào được đưa ra về đơn xin cấp phép này và hiện đơn vẫn đang được thẩm định.
Nhiều bài đăng tuyên bố Bill Gates sở hữu Oxitec Australia hoặc đang tài trợ cho dự án.
Mặc dù Quỹ Bill & Melinda Gates đã từng tài trợ cho Oxitec Ltd trước đây, nhưng tổ chức này không liên quan tới dự án của Úc.
Người phát ngôn của Oxitec trả lời AAP FactCheck rằng: “Các hoạt động giải pháp diệt Aedes aegypti của chúng tôi trên toàn cầu, và công việc của Oxitec Australia không được Quỹ Gates hỗ trợ,”
Một số bài đăng sử dụng hình ảnh của ông Gates và ông Albanese để cho biết rằng gần đây họ đã gặp nhau để thảo luận về dự án muỗi biến đổi gen.
Tuy nhiên, cảnh quay này được trích từ tin tức của Sky News vào tháng 1 năm 2023, trong đó cho biết hai người đã thảo luận về năng lượng, biến đổi khí hậu và công việc của Quỹ Gates ở Thái Bình Dương.
Các bài đăng khác đã đưa tin sai lệch rằng đơn xin cấp phép này liên quan đến bệnh sốt rét.
Oxitec Vương quốc Anh đã phát triển công nghệ tương tự cho muỗi truyền bệnh sốt rét, nhưng đơn xin cấp phép hiện tại liên quan đến loài muỗi cụ thể mang bệnh sốt xuất huyết.
Người dùng mạng xã hội cũng đã cho rằng chương trình này không cần thiết vì không có sốt xuất huyết ở Úc. Mặc dù vi-rút sốt xuất huyết không còn hoành hành ở Úc nữa, nhưng dịch bệnh vẫn có thể bùng phát khi du khách bị nhiễm sốt xuất huyết ở nước ngoài trở về Úc.
Nếu một người bị nhiễm bệnh từ ca bệnh nhập cảnh bị muỗi địa phương đốt, con muỗi đó có thể bị nhiễm bệnh và truyền vi-rút cho người khác. (AAP)
