Sunday, September 8, 2024

Nhân Quyền

The Vietnamese Newspaper

El Nino rồi sẽ là ‘bình thường mới’?


El Nino mạnh gây mưa lũ dữ dội ở bờ tây Nam Mỹ, trong khi các vùng đất liền phía tây Thái Bình Dương như Indonesia hay Úc bị hạn hán.

Cháy rừng ở tỉnh Trung Sulawesi, Indonesia vào Tháng 8/2023. Hình ANTARA

Theo nghiên cứu mới, hầu hết những hiện tượng El Nino xảy ra trong một thế giới ấm hơn đều có thể giống như hiện tượng El Nino cực đoan nhất từng được ghi nhận cho đến nay.

Thậm chí El Nino có thể trở thành hiện tượng thời tiết bình thường mới, theo trang LiveScience ngày 11/7.

Nhóm nghiên cứu đã cho chạy mô hình đặc biệt tốt trong việc thể hiện các mô hình phức tạp của chu kỳ El Nino và La Nina. Họ phát hiện sự ấm lên toàn cầu không gây ra El Nino vĩnh viễn, nhưng khiến El Nino diễn ra thường xuyên hơn và mạnh hơn. Trong điều kiện hiện nay, mô hình dự đoán có 8-9 hiện tượng El Nino cực đoan trong mỗi thế kỷ.

Với mức độ ấm lên 3.7 độ C, con số này tăng lên tới 26 hiện tượng El Nino trong mỗi 100 năm. Trong những điều kiện này, nhóm nghiên cứu phát hiện 90.4% các hiện tượng El Nino sẽ trở nên cực đoan theo tiêu chuẩn ngày nay.

El Nino kéo theo nguy cơ hạn hán và nắng nóng cực độ cao hơn.

Trong những đợt El Nino mạnh, bờ tây Nam Mỹ đã hứng chịu những trận mưa dữ dội gây lũ lụt và lở đất, trong khi các vùng đất liền phía tây Thái Bình Dương như Indonesia hay Úc trải qua những đợt hạn hán.

Theo báo cáo năm 2023 của Liên Hiệp Quốc, thế giới sẽ nóng thêm 2.9 độ C vào năm 2100. Tuy nhiên nghiên cứu mô hình khí hậu mới của nhóm nghiên cứu cho thấy nếu Trái đất nóng hơn một chút so với mức trên, khoảng 3.7 độ C, 90% các hiện tượng El Nino xảy ra sẽ sánh ngang với những hiện tượng từng được ghi nhận trước đây.

Ví dụ như hiện tượng El Nino xảy ra trong khoảng thời gian từ năm 1997 đến 1998. Theo ước tính năm 1999 của tạp chí Science, hiện tượng El Nino này đã khiến 23,000 người chết với thiệt hại lên đến hàng tỉ USD do bão, hạn hán, lũ lụt và dịch bệnh.

Các nhà khoa học trên thế giới đã tranh cãi rất nhiều về tác động của biến đổi khí hậu lên chu kỳ El Nino và La Nina. Một số mô hình khí hậu trước đây chỉ ra rằng một thế giới đang ấm lên có thể ở trạng thái El Nino vĩnh viễn, trong đó gió mậu dịch thổi quanh xích đạo yếu đi và nước ở phía đông Thái Bình Dương ấm hơn.

El Nino phần lớn ảnh hưởng đến miền Đông Úc và mang đến thời tiết khô ráo cũng như nhiệt độ ấm hơn bình thường cho 2/3 phía nam đất nước.

Sự ấm lên của đại dương sẽ có tác động lớn đến khí hậu và thời tiết. Nhiệt độ của nước sẽ khiến nhiệt độ không khí ấm lên, làm tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu. Khu vực tây bắc Thái Bình Dương sẽ trở nên khô hạn trong khi lượng mưa gia tăng ở vùng phía nam nước Mỹ. Nam Bán cầu sẽ chịu một số tác động thảm khốc nhất với lượng mưa cực lớn ở Nam Mỹ và hạn hán, cháy rừng ở bờ bên kia của Thái Bình Dương.

Ông Tobias Bayr, tác giả chính của nghiên cứu và làm việc tại Trung tâm nghiên cứu đại dương GEOMAR Helmholtz (Đức), cho biết không phải tất cả mô hình khí hậu đều cho thấy hiện tượng El Nino vĩnh viễn đã được hình thành do biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, ông Bayr cho rằng phát hiện của nhóm chỉ dựa vào một mô hình và cần phải chạy thêm nhiều mô hình nữa để khẳng định điều này. (T/H, TTO)