Dutton sai khi tuyên bố Đảng Lao động đã được bàn giao ngân sách “cân bằng”
Matthew Elmas
Ngày 14 tháng 4 năm 2025
NHỮNG GÌ ĐÃ ĐƯỢC TUYÊN BỐ
Chính phủ Albanese đã được kế thừa ngân sách cân bằng.
PHÁN QUYẾT CỦA CHÚNG TÔI
Sai. Ngân sách bị thâm hụt và đã được dự báo sẽ còn thâm hụt hơn nữa khi Đảng Lao động lên nắm quyền.
AAP FactCheck – Lãnh đạo phe đối lập Peter Dutton tuyên bố sai sự thật rằng Đảng Lao động đã được bàn giao ngân sách cân bằng khi chính quyền Albanese lên nắm quyền vào tháng 5 năm 2022.
Bộ Tài chính đã ghi nhận thâm hụt hơn 130 tỷ đô la trong năm tài khóa 2020/21 trong triển vọng kinh tế và tài chính trước bầu cử (Pre-election Economic and Fiscal Outlook -PEFO), được công bố chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử vào tháng 5 năm 2022.
Bộ này cũng dự báo thâm hụt hàng năm cho đến năm tài khóa 2025/26, bao gồm thâm hụt 79 tỷ đô la đối với năm tài khóa 2021-22.
Con số này đã giảm đáng kể xuống mức thâm hụt thực tế là 32 tỷ đô la đối với năm tài khóa 2021/22 khi được báo cáo trong ngân sách đầu tiên của Đảng Lao động vào tháng 10 năm 2022.
Các chuyên gia nói với AAP FactCheck rằng ngân sách không cân bằng khi Đảng Lao động lên nắm quyền, nhưng cũng chỉ ra rằng những cải thiện sau đó về tình hình tài chính cũng không phải do chính sách của Đảng Lao động thúc đẩy.
Ông Dutton đã đưa ra tuyên bố sai sự thật đó trong cuộc tranh luận của các nhà lãnh đạo trên kênh Sky News vào ngày 8 tháng 4 năm 2025.
Ông Dutton nói: “Thực tế là chính phủ hiện nay đã được kế thừa ngân sách cân bằng, và đó là những gì đã xảy ra khi thủ tướng được bầu,”
“… đó là thực tế. Người dân Úc biết rằng chúng ta đã rơi vào tình trạng nợ nần chồng chất do đại dịch COVID … nhưng chính phủ đã có thể đạt được hai lần thặng dư ngân sách nhờ vào việc quản lý kinh tế của Đảng Tự do.”
Văn phòng của ông Dutton không trả lời yêu cầu của AAP FactCheck về việc cung cấp bằng chứng để chứng minh cho tuyên bố đó.
Miranda Stewart, một chuyên gia về thuế và ngân sách tại Đại học Melbourne và Đại học Quốc gia Úc, cho biết chính phủ Albanese không được bàn giao ngân sách cân bằng.
Nhưng sự cải thiện sau đó về tình hình tài chính sau khi Đảng Lao động lên nắm quyền cũng không phải do chính sách thúc đẩy mà phần lớn là kết quả của những thay đổi trong điều kiện kinh tế, bà nói.
“[Ngân sách] đã bị thâm hụt,” Giáo sư Stewart nói với AAP FactCheck.
“Nếu [ông Dutton] muốn nói rằng điều kiện kinh tế đang dần tốt lên và [Đảng Lao động] không thực sự làm gì cả, chỉ là họ gặp may – thì có lẽ cũng có phần đúng.”
Giáo sư Stewart cho biết chính phủ công bố “cân đối tiền mặt cơ bản” hai lần mỗi năm. Bà cho biết báo cáo này thể hiện khoảng cách giữa nguồn tiền thu vào ngân sách và khoản chi ra.
“Một ngân sách cân bằng có nghĩa là chi ra bằng với thu vào – tức là con số bằng không,” Giáo sư Stewart nói.
Bà giải thích rằng thặng dư có nghĩa là cân đối tiền mặt cơ bản là một số dương, còn thâm hụt có nghĩa là số đó âm.
Giáo sư Stewart cho biết, mức thâm hụt 134,2 tỷ đô la đối với năm tài khóa 2020–21 được chính phủ liên đảng công bố trước cuộc bầu cử cho thấy ngân sách khi đó không cân bằng.
David Bond, một chuyên gia về kế toán tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học New South Wales cho biết, PEFO năm 2022 không dự báo thặng dư mà thay vào đó dự đoán sẽ có thâm hụt 304,2 tỷ đô la từ năm tài khóa 2021/22 đến năm tài khóa 2025/26.
“Tôi không thể hiểu dựa vào đâu mà tuyên bố ngân sách là cân bằng,” ông nói với AAP FactCheck.
Giáo sư Stewart và Tiến sĩ Bond cho biết tình hình ngân sách đã được cải thiện đáng kể sau khi Đảng Lao động lên nắm quyền, chủ yếu là do những thay đổi trong nền kinh tế chứ không phải do các quyết định về chính sách của chính phủ.
Giáo sư Stewart cho biết lạm phát và giá hàng hóa tăng đã mang lại nguồn thu bất ngờ cho ngân sách sau khi Đảng Lao động lên nắm quyền, tạo điều kiện cho hai đợt thặng dư vào năm tài khóa 2022/23 và năm tài khóa 2023/24.
“[Thặng dư] thực sự không phải là kết quả của các quyết định về chính sách,” Giáo sư Stewart nói.
“Bạn vẫn có thể nói đó là quản lý kinh tế tốt, nhưng ai biết chính xác điều đó có ý nghĩa gì.”
Tiến sĩ Bond cho biết những thay đổi trong các tham số kinh tế đã thúc đẩy mức cải thiện trị giá 162,3 tỷ đô la đến cân đối tiền mặt bên dưới trong năm tài khóa 2022/23 và năm tài khóa 2023/24, trong khi các quyết định chính sách lại có tác động tiêu cực đến giá trị thực.
“Một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự gia tăng trong các ước tính tham số có liên quan đến gia tăng nguồn thu – Đảng Lao động chắc chắn đã hưởng lợi từ sự phục hồi kinh tế sau COVID,” Tiến sĩ Bond giải thích.
AAP FactCheck là một thành viên được công nhận của Mạng lưới Kiểm chứng Thông tin Quốc tế. Để cập nhật các thông tin kiểm chứng mới nhất của chúng tôi, hãy theo dõi chúng tôi trên Facebook, Instagram,Threads,X,BlueSky,TikTok và YouTube. (AAP)
