Cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter qua đời ở tuổi 100: Một biểu tượng của hòa bình và nhân quyền
Cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter, nhà lãnh đạo thứ 39 của Hoa Kỳ và người đoạt giải Nobel Hòa bình, đã qua đời ở tuổi 100 tại nhà riêng ở Plains, tiểu bang Georgia, vào ngày 29/12. Trung tâm Carter thông báo ông ra đi thanh thản, bên cạnh gia đình bao gồm các con, 11 cháu, và 14 chắt.
Sự nghiệp chính trị và những di sản quan trọng
Sinh ngày 1/10/1924 tại Plains, Georgia, ông Jimmy Carter từng là một trung úy trong Hải quân Mỹ trước khi bước vào con đường chính trị. Là thành viên của Đảng Dân chủ, ông từng giữ chức thống đốc tiểu bang Georgia trước khi trở thành tổng thống từ năm 1977 đến năm 1981.
- Hiệp định Trại David (1978): Một trong những thành tựu lớn nhất trong sự nghiệp của ông là vai trò trung gian hòa giải Hiệp định Trại David giữa Tổng thống Ai Cập Anwar Sadat và Thủ tướng Israel Menachem Begin, giúp đặt nền móng cho hòa bình giữa hai quốc gia.
- Bàn giao Kênh đào Panama: Ông mở đường cho việc chuyển giao Kênh đào Panama cho chính quyền Panama vào năm 1999, thể hiện tầm nhìn dài hạn về chủ quyền quốc gia và hợp tác quốc tế.
- Thúc đẩy nhân quyền: Dưới thời ông, nhân quyền trở thành trọng tâm trong chính sách đối ngoại của Mỹ, một di sản được đánh giá cao ngay cả sau khi ông rời nhiệm sở.
Cuộc sống sau nhiệm kỳ và giải Nobel Hòa bình
Sau khi rời Nhà Trắng, ông Carter thành lập Trung tâm Carter cùng với vợ mình, bà Rosalynn, với mục tiêu thúc đẩy hòa bình, y tế, và nhân quyền trên toàn thế giới. Trung tâm này đã có những đóng góp lớn trong việc giám sát bầu cử, xóa sổ bệnh tật, và giải quyết xung đột quốc tế.
Năm 2002, ông Carter được trao giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực không mệt mỏi nhằm thúc đẩy hòa bình và xóa bỏ bất công toàn cầu.
Những năm cuối đời và sức khỏe giảm sút
Ông Carter đã chiến đấu với nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm ung thư da hắc tố ác tính, ung thư não, và gan. Năm 2015, ông vượt qua căn bệnh ung thư não, nhưng đến năm 2019, phải trải qua phẫu thuật để giảm áp lực lên não.
Từ năm 2023, ông dành thời gian tại nhà để được chăm sóc và ở bên gia đình, hạn chế xuất hiện trước công chúng. Dù vậy, ông vẫn thể hiện sự quan tâm đến các vấn đề quốc tế, tiếp tục đưa ra các quan điểm về hòa bình và nhân quyền.
Lễ tưởng niệm và lời tri ân
Trung tâm Carter cho biết các buổi lễ tưởng niệm ông sẽ được tổ chức tại Atlanta và Washington, DC, trước khi diễn ra lễ an táng riêng tư tại quê nhà Plains. Các công tác chuẩn bị cho tang lễ cấp quốc gia đang được tiến hành.
Con trai ông, James E. Carter III, xúc động chia sẻ: “Cha tôi là một người hùng, không chỉ đối với tôi mà còn đối với tất cả những ai tin vào hòa bình, nhân quyền và tình yêu thương vị tha.”
Di sản khó quên
Jimmy Carter không chỉ là một cựu tổng thống mà còn là biểu tượng của lòng vị tha và cống hiến không ngừng cho nhân loại. Dù chỉ giữ một nhiệm kỳ, ông đã để lại dấu ấn sâu sắc trên chính trường quốc tế và trong trái tim của hàng triệu người trên khắp thế giới.
“Những thành tựu của ông ấy đáng kinh ngạc. Và tôi cho rằng đó là những thành tựu chưa từng có trong thế kỷ này,” nhà viết tiểu sử Kai Bird nhận xét.
Jimmy Carter ra đi, nhưng di sản của ông về hòa bình, nhân quyền và lòng nhân ái sẽ mãi mãi trường tồn. (T/H, D/V)
