Cảnh báo về tình trạng làm giả giấy xác nhận âm tính với COVID-19

Ngày 1/2 (giờ địa phương), Cơ quan cảnh sát châu Âu (Europol) cảnh báo về hiện tượng các băng nhóm tội phạm có tổ chức làm giả và bán giấy chứng nhận âm tính với virus SARS-CoV-2 tại các sân bay, đôi khi với giá lên tới 300 euro/tờ.

Europol cho biết: “Chừng nào các biện pháp hạn chế đi lại vẫn còn hiệu lực do đại dịch COVID-19, rất có thể tội phạm sẽ lợi dụng cơ hội này để làm giả và bán giấy chứng nhận âm tính SARS-CoV-2”.

Hiện nhiều nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) và một số nước khác yêu cầu các hành khách phải có giấy tờ chứng minh âm tính với virus trước khi nhập cảnh. Cơ quan cảnh sát có trụ sở tại Hà Lan này cũng cảnh báo những đối tượng lừa đảo có thể tạo ra các giấy tờ giả mạo có chất lượng cao nhờ những ứng dụng công nghệ rộng rãi như các máy in chất lượng cao và nhiều phần mềm khác nhau. 

Europol đưa ra cảnh báo trên sau khi cảnh sát bắt giữ một số nghi phạm bán các giấy chứng nhận giả âm tính SARS-CoV-2 tại các nước Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Hà Lan. Cuối năm 2020, cảnh sát Pháp đã triệt phá một đường dây làm giả giấy chứng nhận tại sân bay Charles de Gaulle, ngoại ô thủ đô Paris, với giá khoảng 150 – 300 euro/tờ.

Cũng theo Europol, thông tin tình báo cho thấy các đối tượng lừa đảo tại Anh bị bắt quả tang bán giấy giả xét nghiệm COVID-19 với giá 100 bảng Anh (137 USD), với giấy tờ giả mạo một phòng thí nghiệm thật. Cách đây 10 ngày, cảnh sát bắt một đối tượng nam giới tại sân bay Luton (Anh) bị nghi làm giả giấy xét nghiệm COVID-19. Tại Tây Ban Nha, cảnh sát cũng bắt một nam giới bán trên mạng giấy xét nghiệm giả với giá 40 euro, trong khi tại Hà Lan, một số đối tượng cũng có hành vi mua bán tương tự thông qua các ứng dụng nhắn tin di động.

Chống làm giả ra sao?

Những người làm giả giấy tờ thường viện cớ không có thời gian làm xét nghiệm trong khi cần phải đi gấp.

Theo ghi nhận của trang Vice (có xác nhận từ một đại diện của Hiệp hội Airlines for America), các nhân viên được giao nhiệm vụ xác minh giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm COVID-19 của hành khách chưa được đào tạo những kỹ năng để làm việc này.

Trong khi đó, thách thức liên quan tới khâu xác thực tài liệu này khá đa dạng. Chẳng hạn, liên quan tới việc đi lại hàng không quốc tế, các giấy tờ xét nghiệm cũng được thể hiện bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau. Các nhân viên hải quan không phải lúc nào cũng có đủ thời gian để kiểm tra kỹ lưỡng mọi tài liệu trình ra với họ.

Từ thực tế này, trang web chuyên về thông tin du lịch Frommers cho rằng một quy trình được chuẩn hóa để xác minh kết quả xét nghiệm COVID-19 của hành khách sẽ giải quyết rốt ráo “lỗ hổng” này.

Hiện có nhiều ứng dụng số thay cho tài liệu giấy (dễ bị làm giả hơn) đang được thiết kế để xác minh kết quả xét nghiệm của hành khách, giúp giảm thiểu cơ hội gian lận.

Chẳng hạn, các hệ thống như CommonPass (do Diễn đàn Kinh tế thế giới bảo trợ) và IATA Travel Pass (của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế) đều cho phép hành khách tải lên thông tin sức khỏe và kết quả xét nghiệm của họ một cách an toàn.

Khi dữ liệu của họ được hệ thống xác thực, mỗi hành khách sẽ nhận được một mã QR riêng trong điện thoại để có thể trình tại các biên giới, cửa khẩu khi nhập cảnh.

Với cách đó, các nhân viên kiểm soát chỉ cần quét mã vạch điện tử, loại bỏ những thủ tục kiểm soát giấy tờ rườm rà nhưng lại có nguy cơ sót lọt cao vì gian lận. Trong tương lai, các hệ thống vừa nêu dự kiến cũng sẽ tích hợp thêm thông tin về tình trạng tiêm phòng vắc xin của hành khách.

Dĩ nhiên ngay cả với giải pháp này vẫn còn nguy cơ các tin tặc có thể tìm cách xâm nhập hoặc đánh lừa hệ thống, song để làm như vậy cũng khó khăn hơn nhiều. (BTT, T/T)