Biden gọi Tập là nhà độc tài, bất chấp nguy cơ Bắc Kinh phản ứng dữ dội
SAN FRANCISCO, California – Tổng Thống Joe Biden của Mỹ vẫn gọi Chủ Tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc là nhà độc tài, dù hai người đồng ý sẽ hợp tác ngăn chặn fentanyl vào Hoa Kỳ và nối lại liên lạc quân sự giữa hai bên, sau hơn 2 giờ hội đàm bên lề thượng đỉnh APEC tổ chức ở San Francisco hôm Thứ Tư, 15 Tháng Mười Một (giờ địa phương), theo AP dẫn lời một giới chức cao cấp trong chính quyền Biden.
Hai bên cũng đồng ý hợp tác nhiều hơn trong lĩnh vực trí thông minh nhân tạo (AI) và gia tăng các chuyến bay giữa hai nước, theo truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Trong cuộc họp báo sau đó, ông Biden cho rằng những gì hai bên đạt được là vừa phải, nhưng quan trọng, bởi vì “fentanyl vẫn tiếp tục tràn vào Mỹ và liên lạc quân sự song phương ‘bị cắt’ bấy lâu nay.”
“Hai bên sẽ hợp tác chống sự lan tràn của fentanyl giết hàng ngàn người Mỹ,” ông Biden nói, theo nhật báo The New York Times.
Về liên lạc quân sự, theo AP, ông Biden nói: “Điều đó đáng lo ngại. Và điều đó có thể làm cho va chạm quân sự xảy ra vì hiểu lầm.”
Ông Biden cũng nói ông và ông Tập biết nhau trong nhiều năm – và không luôn luôn đồng ý với nhau.
“Tôi biết ông Tập. Tôi biết tính cách làm việc của ông ấy,” ông Biden nói. “Chúng tôi có những bất đồng, nhưng ông là người thẳng thắn.”
Khi được hỏi liệu ông Tập có đáng tin không, nhà lãnh đạo Mỹ nói ông tin tưởng sự tin cậy, nhưng phải được xác nhận, và ông cũng thừa nhận nhà lãnh đạo Trung Quốc là một nhà độc tài.
“Ông ấy là một nhà độc tài, ở một mức độ nào đó,” ông Biden nói.
Theo NYT, ông Biden cho rằng cuộc hội đàm hôm Thứ Tư tạo ra “tiến triển quan trọng” trong việc ổn định quan hệ giữa hai cường quốc và hứa rằng hai nhà lãnh đạo sẽ cố gắng giải quyết bất đồng trong tương lai bằng cách gọi điện thoại cho nhau, thay vì đẩy hai quốc gia đến bờ vực xung đột.”
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều bất đồng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
“Đây là cuộc gặp gỡ mang tính xây dựng nhất và đạt được nhiều nhất giữa hai bên, nhưng vẫn chưa có bước đột phá nào quan trọng và vẫn còn nhiều vấn đề chưa giải quyết được,” ông Biden thừa nhận, theo NYT.
Cuộc họp thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo cho thấy vẫn còn những “trở ngại tế nhị” bởi vì, dù quan trọng như thế, ông Biden chỉ cho báo giới hỏi bốn câu và ông chỉ trả lời thêm hai câu, tại cuộc họp báo, vẫn theo NYT.
NYT cho biết, Đài Loan là chủ đề gay gắt nhất giữa hai nhà lãnh đạo trong cuộc họp. Cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan vào Tháng Giêng tới đây sẽ là một thử nghiệm. Trong khi đó, ông Biden và các phụ tá của ông sẽ theo dõi xem Bắc Kinh dự trù làm gì –ví dụ, liệu Trung Quốc có can thiệp vào các trang mạng của Đài Loan hay không? Liệu Bắc Kinh có sử dụng ngón đòn quân sự, có thể bắn hỏa tiễn xung quanh hòn đảo này, hoặc tìm cách gây hoang mang để cử tri Đài Loan không đi bầu cho một ứng cử viên mà Trung Quốc không thích? Các giới chức Mỹ đang chờ đợi xem phản ứng của Trung Quốc có gì ngạc nhiên không.
Ngoài ra, không hề nghe ông Biden nói gì về hợp tác chống biến đổi khí hậu, vẫn theo NYT. Và điều này cho thấy vấn đề môi trường chưa đi đến đâu, mặc dù Bắc Kinh và Washington có thông báo hôm Thứ Ba là họ sẽ hợp tác qua hai thông báo được đưa ra gần như giống nhau.
Theo nhật báo The South China Morning Post, chỉ vài giờ trước khi ông Biden và ông Tập gặp nhau, hai bản thông cáo do ông John Kerry và ông Giải Chấn Hoa ký cho biết hai bên sẽ hợp tác giảm thiểu chất thải methane, nhưng không đề cập đến giảm thiểu chất thải carbon.
Ông Kerry là đặc sứ môi trường của Mỹ, còn ông Giải là người phụ trách môi trường của Trung Quốc.
Căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đã tồi tệ dưới thời cựu Tổng Thống Donald Trump.
Tuy nhiên, dưới thời ông Biden, tình trạng này càng tồi tệ hơn nữa sau khi bà Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện, thăm Đài Loan hồi Tháng Tám, 2022. Sự kiện này làm Bắc Kinh vô cùng nổi giận và phản ứng bằng một số cuộc tập trận xung quanh hòn đảo này.
Sau sự kiện đó, Trung Quốc tuyên bố ngưng hợp tác một số lĩnh vực với Hoa Kỳ, đặc biệt liên lạc quân sự.
Tình trạng trở nên tồi tệ hơn nữa khi Mỹ bắn rơi một khinh khí cầu của Trung Quốc ngoài khơi bờ biển tiểu bang South Carolina hồi Tháng Hai năm nay. Mỹ cho rằng đó là khinh khí cầu do thám trong khi Trung Quốc nhất định cho rằng khinh khí cầu này nghiên cứu thời tiết. (T/H, N/V)
