WHO cảnh báo Covid-19 đang trở nên ít nguy hiểm hơn nhưng vẫn cần theo dõi
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) mới đây đã xác định một loại biến thể mới có tên là Eris đang lây lan nhanh và cần phải theo dõi trong bối cảnh các loại virus Covid-19 vẫn không ngừng biến đổi và có thể quay trở lại bất kỳ lúc nào.
Theo trang Asia Times, EG.5 là một trong các biến thể của Omicron (hậu duệ của XBB.1.9.2) phát hiện lần đầu tiên vào tháng 2 năm 2023.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xác định đây là loại “biến thể cần tiếp tục theo dõi” từ ngày 19/7 sau khi số ca nhiễm Covid gia tăng từ đầu tháng 7 năm nay, trong đó ghi nhận mức độ lây lan ngày càng nhiều trên toàn cầu, đặc biệt là ở châu Á.
Sau khi phát hiện đợt bùng phát của biến thể EG.5.1 (Eris), vào ngày 9/8/2023, WHO đã khẳng định đây là “biến thể cần quan tâm”.
Theo Cơ quan An ninh Y tế Anh, nước này đã bắt đầu theo dõi EG.5.1 vào tháng 7. Tính đến ngày 20/7, biến thể này chiếm 14.5% các ca nhiễm tại Anh.
Ngoài ra, Eris cũng vượt qua các biến thể Omicron khác gây bùng phát dịch bệnh trở lại ở Mỹ và chiếm tỷ lệ lớn nhất trong các trường hợp nhiễm Covid ở đó. Biến thể này cũng xuất hiện ở Úc từ tháng 4 năm nay nhưng chỉ một số trường hợp mắc phải.
Eris có khác với các biến thể khác không?
Ở giai đoạn này, không có bằng chứng nào cho thấy EG.5.1 gây ra bệnh nghiêm trọng hơn các biến thể Omicron khác. Loại virus này sẽ xâm nhập vào các tế bào và mô trong cơ thể – tương tự như XBB.1.5 (đôi khi được gọi là Kraken) và các biến thể Omicron khác.
Mặc dù mức độ nghiêm trọng của căn bệnh mà nó gây ra sẽ cần phải nghiên cứu thêm nhưng chưa có dấu hiệu nào cho thấy nó khác với XBB.1.5.
WHO định nghĩa biến thể này thuộc loại có thay đổi về gen, làm tăng khả năng lây truyền, độc lực, có khả năng lẩn tránh vắc-xin và được phát hiện thông qua các phương pháp xét nghiệm.
Như vậy, các biến thể của Omicron hiện tại trong danh sách quan tâm cũng bao gồm XBB 1.5 và XBB 1.16. Cả hai loại biến thể này đều đã xuất hiện ở Úc. Tuy nhiên, một loại biến thể XBB khác đã xuất hiện từ tháng 2 ở Úc là XBB 1.9 hiện vẫn nằm trong danh sách “các biến thể được theo dõi” của WHO.
Điều này cho thấy khả năng lây truyền của biến thể ở một khu vực cụ thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm khả năng miễn dịch suy yếu do thời gian tiêm vắc-xin bổ sung trễ và thời tiết mát mẻ hơn. Biến thể mới xuất hiện càng khác biệt thì hệ thống miễn dịch càng giảm đi và ít có khả năng chống lại sự lây nhiễm.
EG.5.1 có hai đột biến bổ sung quan trọng mà XBB.1.9.2 không có là F456L và Q52H, trong khi EG.5 chỉ có F456L.
Eris làm gia tăng số ca mắc Covid-19
Biến thể EG.5.1 đã xuất hiện ở Úc từ tháng 4 và ghi nhận một số ca mắc loại biến thể này. Tuy nhiên, đến ngày 7/8/2023, Úc ghi nhận 158 ca mắc loại biến thể này sau khi phân tích trình tự bộ gen trên khắp cả nước, ước tính chiếm 2.1% trong số ca mắc Covid-19 được báo cáo.
Trong khi đó, Ấn Độ lần đầu tiên phát hiện loại biến thể này là vào tháng 5 năm nay, nhưng nước này cũng chỉ ghi nhận số lượng ca mắc lẻ tẻ và không có sự gia tăng lớn về tổng số ca nhiễm bệnh. Giống như Úc, biến thể Omicron XBB tiếp tục thống trị ở Ấn Độ, ước tính chiếm 90-92% các ca nhiễm bệnh.
EG.5 là biến thể phụ mới từ dòng tái tổ hợp XBB thuộc họ Omicron. EG. 5.1, một trong những biến thể gây ra số ca nhập viện tăng nhanh ở một số quốc gia.
Khi khả năng miễn dịch tự nhiên được tăng cường và tiêm vắc-xin bổ sung thì sẽ ít thấy các trường hợp mắc bệnh lây lan mạnh. Tuy nhiên, khi khả năng miễn dịch suy yếu thì tỷ lệ lây nhiễm sẽ tiếp tục tăng trở lại, thường xảy ra vào mùa xuân.
Theo WHO, các biến thể mới phát hiện liên quan đến Covid-19 có thể không khác biệt về mặt di truyền. Vì vậy, khả năng miễn dịch, vắc-xin, xét nghiệm và điều trị vẫn được xem là hiệu quả ngăn ngừa nguy cơ bệnh nặng.
“Theo thời gian, hệ thống miễn dịch của chúng ta sẽ có thể trưởng thành hơn và cơ thể có phản ứng tốt hơn nhiều so với trước đây. Tuy nhiên, virus đang thay đổi, các biến thể Omicron dần dần thay thế các biến thể khác. Vì vậy, chúng ta cần duy trì cảnh giác và tiếp tục phòng ngừa tốt để giảm thiểu rủi ro lây nhiễm ở những nơi có thể, đồng thời theo dõi dữ liệu bộ gen để cảnh báo về bất kỳ sự thay đổi lớn nào và đặc biệt lưu ý nếu một biến thể được phân loại là biến thể đáng lo ngại.”, các nhà nghiên cứu cho biết./. (T/H, T/Q)
