Úc nói với Mỹ: Chúng tôi không muốn làm tổn hại quan hệ với Trung Quốc
Trong cuộc họp báo với người đồng cấp Mỹ tại Washington, Ngoại trưởng Úc Marise Payne nhấn mạnh rằng “quan hệ mà chúng tôi có với Trung Quốc là rất quan trọng và chúng tôi không có ý định làm hại nó”.
Hôm 28/7, Hoa Kỳ và đồng minh thân cận Úc họp cấp cao bàn về Trung Quốc và nhất trí cần phải duy trì trật tự thế giới dựa trên luật lệ, tuy nhiên thái độ của bà Payne tỏ ra dè dặt hơn nhiều so với ông Pompeo.
Sau màn chào hỏi và ca ngợi “liên minh không thể vỡ” giữa Úc và Hoa Kỳ, ông Pompeo nhanh chóng vào việc.
“Chúng tôi bắt đầu buổi họp sáng nay bằng cuộc thảo luận dài về các hoạt động thâm hiểm của Đảng Cộng sản Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, và trên toàn thế giới”, ngoại trưởng Mỹ tuyên bố.
Trong ít hơn 3 phút, ông Pompeo nhắc đến chính quyền Trung Quốc 9 lần, liệt kê một danh sách dài các “tội” của Bắc Kinh cả ở trong và ngoài nước, đồng thời cáo buộc Bắc Kinh đang sử dụng ảnh hưởng kinh tế như một cái “dùi cui” để đánh Úc.
Ngược lại Ngoại trưởng Úc nói tiếp trong 5 phút và chỉ nhắc đến Trung Quốc một lần khi bà phê bình việc Bắc Kinh trấn áp tự do HK. Bà Payne cũng ca ngợi liên minh Úc – Mỹ, nhưng đồng thời cũng bảo vệ sự hợp tác của chủ nghĩa đa phương là “quan trọng hơn bao giờ hết” để chống lại đại dịch Covid-19.
Ông Pompeo ca ngợi Úc đã đứng lên chống lại áp lực từ Trung Quốc và tuyên bố Washington và Canberra sẽ tiếp tục hợp tác để tái khẳng định nguyên tắc thượng tôn pháp luật tại Biển Đông, nơi Trung Quốc đang lấn lướt trong các tuyên bố chủ quyền.
Ngoại trưởng Úc nói Úc và Mỹ có cùng lợi ích trong một khu vực Châu Á-Thái Bình Dương tự do, thịnh vượng, bảo toàn và nhìn chung đứng về cùng một phía trong các vấn đề kể cả vấn đề Trung Quốc.
Tuy nhiên, bà Payne cũng nhấn mạnh Úc không đồng ý với mọi quan điểm của Mỹ hoặc Trung Quốc.
“Quan hệ chúng tôi có với Trung Quốc quan trọng và chúng tôi không có ý định làm tổn thương quan hệ đó.”
“Chúng tôi cũng không có ý định làm những chuyện đi ngược lại với lợi ích của chúng tôi.”
Trong cuộc họp báo, ông Mike Pence nói với phóng viên rằng “đây không phải là việc phải chọn Mỹ hay Trung Quốc. Đây là về chuyện các nước lựa chọn tự do và dân chủ thay vì chế độ độc tài”.
Ngoại trưởng Úc đã cố lảng câu hỏi của phóng viên về bài phát biểu “các liên minh dân chủ” của ông Pompeo trong đó ngụ ý Hoa Kỳ muốn kích thích sự thay đổi chế độ ở Trung Quốc.
“Các lập trường của ngài Ngoại trưởng là của riêng ông ấy. Lập trường của Úc là của riêng chúng tôi”, bà Payne nói.
“Chúng tôi tự đưa ra quyết định, tự phán xét liên quan đến lợi ích quốc gia của Úc, và về vấn đề bảo vệ an ninh, thịnh vượng và các giá trị của chúng tôi”.
Theo ABC, thái độ của bà Payne phản ánh thái độ ngầm của Canberra – không quá bị ám ảnh bởi các phát ngôn gần nhất của Pompeo về rủi ro xảy ra xung đột giữa các nền văn minh; tập trung vào những gì Chính quyền Trump làm thay vì những gì họ nói và cố giữ cho Hoa Kỳ duy trì hiện diện ở khu vực.
Dẫu sao, cả 2 đảng lớn của Úc đều muốn Mỹ duy trì sức mạnh quân sự hùng hậu ở Châu Á. Mỹ và Úc cũng tìm thấy điểm chung trong hầu hết các lĩnh vực, từ hợp tác quân sự, phản ứng y tế của khu vực tới vấn đề HK và chia sẻ sự nghi ngờ chiến lược đối với công nghệ Trung Quốc.
Giới chức hai bên cũng chỉ ra một loạt các sáng kiến thắt chặt hợp tác như là bằng chứng cho thấy lợi ích của Mỹ và Úc đang hội tụ chứ không phải chia tách trong khi Bắc Kinh ngày càng liều lĩnh.
Tuy nhiên, mấu chốt của vấn đề, theo ABC, Úc không muốn bị kẹt cứng giữa Trung Quốc và Mỹ. “Úc muốn được tự do hành động và có không gian để hành động. Đặc biệt là lúc này”, ký giả đối ngoại Stephen Dziedzic của ABC viết. (T/T)
