Thiếu hàng, một số nước kéo dài thời gian tiêm vắc-xin COVID-19

Một số nước châu Âu chọn cách kéo dài thời gian thực hiện mũi tiêm thứ hai, để có thể tiêm phòng nhiều hơn cho người dân mũi đầu. Biện pháp này đang gây tranh cãi về tính hiệu quả.

Dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp tại châu Âu, hàng loạt quốc gia phải đóng cửa nghiêm ngặt trong nhiều tuần vừa qua. Tiêm vắc-xin được coi là một trong những biện pháp then chốt để ngăn chặn đà lây lan của dịch bệnh.

Vắc-xin COVID-19 của Pfizer và BioNTech là loại vắc-xin phổ biến nhất tại châu Âu trong thời điểm này. Việc 2 đơn vị sản xuất vắc-xin ngừa COVID-19 hàng đầu hiện nay là Pfizer/BioNTech và Moderna gần như cùng lúc thông báo không thể cung cấp đơn hàng đúng hẹn, đặc biệt cho các khách hàng châu Âu, đã khiến nhiều nước nổi giận. Điều đó không chỉ vi phạm hợp đồng mà quan trọng hơn là khiến kế hoạch tiêm chủng của các nước bị thay đổi rất nhiều, thậm chí có thể dẫn đến những phản ứng mạnh của dân chúng nếu nguồn vắc-xin không đủ cho mũi thứ hai.

Theo báo Les Echos, thậm chí một số quốc gia lo sợ bị chậm đến 80% số liều vắc-xin đã đặt mua. Câu trả lời rõ ràng của các đơn vị sản xuất đến nay vẫn chưa có ngoài giải thích “nhu cầu quá cao khiến năng lực sản xuất không thể đáp ứng nhanh”.

Theo chỉ định từ nhà sản xuất, mỗi người cần được tiêm 2 mũi đầy đủ và cách nhau 3 tuần. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng khuyến nghị tiêm 2 mũi vắc-xin của Pfizer và Biontech với thời gian giãn cách từ 3 đến 4 tuần. Tuy nhiên, nguồn cung vắc-xin hạn chế, dịch bệnh thì cấp bách khiến nhiều nước thay đổi kế hoạch tiêm chủng.

Cơ quan y tế Anh thậm chí còn đi xa hơn, nới rộng khoảng cách giữa 2 mũi tiêm lên 12 tuần, vượt gấp 3 lần khuyến nghị của WHO. Mục tiêu của Pháp và Anh là chủng ngừa mũi đầu tiên cho nhiều người dân nhất có thể để chặn đà lây lan của dịch bệnh.

Ông Matt Hancock -Bộ trưởng Y tế Anh cho biết: “Chúng tôi đưa ra quyết định kéo dài thời gian giữa 2 mũi tiêm vắc-xin lên 12 tuần dựa trên các dữ liệu xác thực, chúng tôi sẽ công bố các dữ liệu này trong thời gian sớm nhất”.

Ngày 23/1, Cơ quan Giám sát y tế cấp cao (HAS) của Pháp đã đề xuất tăng gấp đôi thời gian nghỉ giữa 2 mũi tiêm vắc-xin ngừa COVID-19, từ 3 tuần lên 6 tuần, nhằm tăng số người được tiêm phòng. Theo HAS, nếu thực hiện theo cách trên sẽ cho phép tiêm thêm được ít nhất 700,000 người trong tháng đầu tiên.

Tuy vậy, tại các viện dưỡng lão, quãng thời gian giữa 2 mũi tiêm vẫn được duy trì là 3 tuần vì đây là đối tượng ưu tiên. Con số này sẽ là 4 tuần đối với các nhân viên y tế và được đề xuất tăng lên 6 tuần đối với người bình thường.

HAS giải thích rằng việc giãn thời gian tiêm mũi thứ hai lên 6 tuần là hợp lý vì mũi đầu tiên chỉ giúp bảo vệ người tiếp nhận trước virus từ ngày thứ 12 hoặc 14 sau khi tiêm. Tuy nhiên, HAS nhấn mạnh mọi người vẫn cần được tiêm mũi thứ hai đầy đủ. HAS là một cơ quan độc lập, các khuyến cáo của họ có thể là gợi ý cho chính sách của Chính phủ Pháp.

Hồi đầu tháng này, ông Alejandro Cravioto -Chủ tịch nhóm chuyên gia cố vấn chiến lược về miễn dịch của WHO -thừa nhận dù hiện thiếu dữ liệu về mức độ an toàn và tính hiệu quả trong thử nghiệm lâm sàng về việc tiêm 2 liều vắc-xin của Pfizer với khoảng cách 3-4 tuần, song cơ quan này đề nghị các nước hạn chế về nguồn cung đối với vắc-xin của Pfizer có thể trì hoãn việc tiêm mũi thứ 2 thêm vài tuần để tối đa hóa số người được tiêm mũi đầu tiên. 

Tuy nhiên, chuyên gia này cũng cho rằng mọi quyết định đều để ngỏ, tùy thuộc vào tình hình của mỗi nước.

Về phần mình, đến nay các nhà sản xuất Pfizer và BioNTech vẫn cảnh báo rằng chưa có bằng chứng nào cho thấy vắc-xin của họ sẽ tiếp tục bảo vệ được con người nếu liều thứ hai không được tiêm bổ sung sau 21 ngày.

Quyết định kéo dài thời gian chờ đang tạo nên những tranh cãi trong cộng đồng nghiên cứu y khoa. 

Tính đến ngày 23/1, tại Anh có 5.9 triệu người đã được tiêm mũi vắc-xin ngừa COVID-19 đầu tiên. Tuy nhiên, việc cho phép hoãn tiêm mũi thứ hai vắc-xin của hãng Pfizer tới 12 tuần đang vấp phải chỉ trích từ các bác sĩ. 

Trong một bức thư gửi Trưởng văn phòng y tế vùng England Chris Whitty, Hiệp hội Y khoa Anh cho biết khoảng cách 12 tuần giữa 2 mũi là trái với hướng dẫn của WHO. Hiệp hội này kêu gọi Chính phủ Anh rút ngắn khoảng cách xuống tối đa là 6 tuần. (BCP)