Nguyên nhân khiến Facebook, Instagram và WhatsApp bị sập trên toàn cầu
Việc Facebook cùng loạt dịch vụ của hãng, bao gồm Messenger, Instagram và WhatsApp đồng loạt bị sập trên toàn cầu đang là chủ đề gây xôn xao trong giới công nghệ cũng như trong cộng đồng người dùng Internet. Mặc dù Facebook vẫn chưa chính thức lên tiếng, các chuyên gia công nghệ đã có những nhận định về nguyên do dẫn đến sự cố kéo dài hơn 7 giờ đồng hồ của mạng xã hội này.
Sau khi sự cố được khắc phục và các dịch vụ dần trở lại hoạt động bình thường, CEO Mark Zuckerberg của Facebook mới lên tiếng xin lỗi người dùng, nhưng cho đến nay cả Facebook lẫn Zuckerberg đều chưa đưa ra nguyên do dẫn đến một trong những sự cố nghiêm trọng nhất trong lịch sử của mạng xã hội này.
Nhiều giả thuyết đã được đưa ra về nguyên nhân dẫn đến sự cố của Facebook, bao gồm cả việc mạng xã hội này bị tin tặc tấn công. Tuy nhiên, theo các chuyên gia công nghệ, nguyên do của sự cố liên quan đến việc Facebook thay đổi các thiết lập về hệ thống phân giải tên miền và sự cố về giao thức kết nối Internet.
Hệ thống phân giải tên miền tên miền (DNS – Domain Name System) về cơ bản là một hệ thống giúp chuyển đổi các tên miền của các trang web mà chúng ta vẫn sử dụng hàng ngày (chẳng hạn trang web australia.com) sang địa chỉ IP vật lý (dạng số, ví dụ 222.255.27.51) tương ứng với tên miền đó.
Để dễ hiểu, có thể xem DNS như một cuốn danh bạ điện thoại, có khả năng tìm và dịch tên miền sang địa chỉ IP. DNS sẽ giúp “dịch” tên miền sang địa chỉ IP để trình duyệt web và truy cập được vào đúng trang web người dùng muốn. Điều này sẽ giúp người dùng dễ dàng truy cập vào các trang web thông qua tên miền dễ nhớ của chúng, thay vì phải ghi nhớ dãy số IP dài và phức tạp.
“Sự cố của Facebook có vẻ như liên quan đến DNS, tuy nhiên, đó chỉ là một giả thuyết của vấn đề”, Troy Mursch, Giám đốc nghiên cứu của công ty an ninh mạng Bad Packets, nhận định.
Trong khi đó, theo nhận định của các chuyên gia thuộc hãng bảo mật và dịch vụ Internet Cloudflare (Mỹ), nguyên do dẫn đến sự cố liên quan đến Border Gateway Protocol (BGP), một giao thức quan trọng trên mạng Internet. Về cơ bản, BGP là một trong những hệ thống mà mạng Internet sử dụng để đưa lưu lượng truy cập của người dùng đến nơi cần đến càng nhanh càng tốt và khi giao thức này gặp sự cố, người dùng không thể truy cập được đến trang web và dịch vụ trực tuyến mà mình mong muốn.
“Internet theo nghĩa đen là một mạng lưới các mạng và nó được gắn kết với nhau bởi BGP. BGP cho phép một mạng (ví dụ Facebook) thể hiện sự hiện diện của nó với các mạng khác, tạo thành một mạng lưới Internet. Trong trường hợp sự cố vừa xảy ra, các nhà cung cấp dịch vụ mạng Internet và các mạng khác không tìm thấy sự hiện diện của mạng Facebook, vì vậy Facebook đã biến mất trên Internet”, Cloudflare giải thích về tầm quan trọng của BGP.
Nếu xem DNS giống như một cuốn danh bạ điện thoại, thì BGP sẽ là hệ thống điều hướng, quyết định đường đi của gói dữ liệu trên đường siêu cao tốc thông tin. Người dùng phổ thông thường không sử dụng BGP một cách trực tiếp, mà các nhà cung cấp dịch vụ Internet mới sử dụng BGP để tìm đường đi trên Internet. BGP được xem là một trong những giao thức quan trọng nhất đảm bảo tính kết nối của Internet.
“Với việc cả DNS lẫn BGP gặp sự cố, các gói dữ liệu được gửi đến Facebook và các dịch vụ của hãng sẽ được gửi vào “lỗ đen”. Về cơ bản, Facebook sẽ biến mất hoàn toàn khỏi Internet”, Troy Mursch nhận định.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là tại sao những tuyến đường kết nối đến Facebook đều gặp sự cố trong một thời gian dài như vậy? Theo John Graham-Cumming, Giám đốc công nghệ Cloudflare, nguyên do là vì Facebook đã có cấu hình sai bộ định tuyến của hãng.
“Có vẻ như Facebook đã làm gì đó với bộ định tuyến của họ, bộ định tuyến đã khiến Facebook không thể kết nối với phần còn lại của Internet”, John Graham-Cumming nhận định.
Theo một số thông tin nội bộ, sự cố thậm chí khiến cho mạng nội bộ của Facebook gặp sự cố và nhân viên của hãng phải sử dụng các dịch vụ của bên thứ 3 như FaceTime của Apple để liên lạc với nhau, điều này giải thích nguyên do vì sao Facebook lại mất nhiều thời gian như vậy để khắc phục sự cố.
Sự cố xảy ra với Facebook cho thấy tính chất phức tạp của mạng Internet, khi mà một công ty hàng đầu về công nghệ như Facebook cũng gặp phải sự cố và phải rất vất vả mới có thể khắc phục được. (T/H)
