Thursday, May 2, 2024

Nhân Quyền

The Vietnamese Newspaper

Cơ quan Hàng không Nga xác nhận trùm Wagner có mặt trên máy bay gặp nạn


Các quan chức Nga cho biết, lãnh đạo Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin nằm trong số những hành khách trên chiếc máy bay phản lực bị rơi ở phía tây bắc Moscow vào ngày 23/8 và không một ai sống sót.

Ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin xuất hiện trước camera ở một địa điểm không xác định trong hình ảnh được công bố hôm 21/08/2023. Hình Jackson Hinkle/Twitter)

Trùm lính đánh thuê thiệt mạng do máy bay rơi?

Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga nói với hãng tin TASS NewsRIA Novosti rằng toàn bộ 10 người trên máy bay riêng đi từ Moscow đến St. Petersburg đều đã thiệt mạng trong vụ tai nạn ở Tver Oblast, và ông Prigozhin cũng có tên trong danh sách hành khách trên máy bay. Hình ảnh từ vụ tai nạn cho thấy mảnh vỡ của một chiếc máy bay đang bốc cháy trên một cánh đồng.

“Theo dữ liệu của hãng hàng không, trên chiếc Embraer-135 (EBM-135BJ) có những hành khách sau đây: Sergey Propustin, Evgeny Makaryan, Alexander Totmin, Valery Chekalov, Nikolai Matyuseyev, Yevgeny Prigozhin, Dmitry Utkin. Thành viên phi hành đoàn gồm: Alexei Levshin – cơ trưởng, Rustam Karimov – cơ phó, Kristina Raspopova – tiếp viên”, hãng tin RIA Novosti dẫn thông báo cho biết.

Sau đó vào ngày 23/8, Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga (Rosaviatsia) cho biết trong một tuyên bố trên Telegram rằng ông Prigozhin đã thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay.

Mảnh vỡ máy bay chở bị rơi ở vùng Tver của Nga. Hình Reuters

Đáng chú ý, ông Utkin, cựu sĩ quan quân đội Nga, được cho là người sáng lập nhóm lính đánh thuê Wagner. Trên mạng cũng có tin đồn cho rằng ông Propustin có liên hệ với nhóm Wagner.

Theo hãng tin TASS, Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga cho biết: “Một cuộc điều tra đã được tiến hành về vụ tai nạn máy bay Embraer xảy ra tối nay ở vùng Tver. Theo danh sách hành khách, trong số đó có tên và họ của ông Yevgeny Prigozhin”.

Theo Gray Zone, một kênh Telegram liên kết với Wagner, chiếc máy bay đã bị hệ thống phòng không Nga bắn hạ “từ Bộ Quốc phòng Nga ở quận Bologovsky thuộc vùng Tver”.

Kênh này cho biết: “Trước khi máy bay rơi, người dân địa phương đã nghe thấy hai tiếng nổ đặc trưng của lực lượng phòng không và điều này được xác nhận bằng các vệt tương phản trên bầu trời trong một trong các video, cũng như lời kể của các nhân chứng trực tiếp”.

Trong một tuyên bố với các hãng tin, Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga cho biết “theo dữ liệu sơ bộ, có 7 hành khách và 3 thành viên phi hành đoàn trên máy bay đang trên đường từ Moscow đến St. Petersburg”.

Quang cảnh hiện trường sau khi một chiếc máy bay phản lực tư nhân chở 10 người, trong đó có ông trùm Wagner Yevgeny Prigozhin, lao xuống đất gần làng Kuzhenkino, vùng Tver của Nga vào ngày 23/8/2023. Hình Ủy ban Điều tra Nga/Cơ quan Anadolu/Getty

Theo tuyên bố, các nhà điều tra tại hiện trường “đã bắt đầu thu thập tài liệu thực tế về quá trình huấn luyện phi hành đoàn, tình trạng kỹ thuật của máy bay, tình hình khí tượng trên đường bay, công việc của dịch vụ điều phối và thiết bị vô tuyến mặt đất”.

Chỉ vài giờ sau khi có tin ông trùm Wagner qua đời, một số quan chức cấp cao của Ukraine đã đổ lỗi vụ việc cho chính phủ Nga.

Một cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết trên mạng xã hội rằng ông Prigozhin “đã ký lệnh tử hình đặc biệt cho chính mình” khi ông hủy bỏ cuộc tuần hành tới Moscow.

Ông Mykhailo Podolyak viết trên nền tảng X, trước đây gọi là Twitter: “Việc trừ khử ông Prigozhin và chỉ huy Wagner hai tháng sau âm mưu đảo chính là một tín hiệu từ Tổng thống Nga Vladimir Putin tới giới tinh hoa Nga trước cuộc bầu cử năm 2024”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng được hỏi về ông Prigozhin khi đang nghỉ dưỡng ở hồ Tahoe, tiểu bang Nevada.

Đáp lại, ông Biden nói rằng: “Tôi không biết thực sự đã xảy ra chuyện gì, nhưng tôi không ngạc nhiên. Tôi đã tập thể dục được một tiếng rưỡi rồi”.

Đáng chú ý, ông Prigozhin đã khởi xướng điều mà một số nhà phân tích cho là cuộc đảo chính thất bại chống lại Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 6 trước khi giới chức Nga cho biết ông sẽ rời đất nước và tới Belarus.

Nhóm lính Wagner ở Belarus lên tiếng sau khi máy bay chở ông Prigozhin rơi ở Nga hôm 23/8. Hình Twitter

Trùm Wagner Prigozhin xuất hiện tại châu Phi sau vụ nổi loạn

Hôm 21/8, ông trùm tập đoàn quân sự tư nhân Wagner Yevgeny Prigozhin đã xuất hiện trở lại trong một video. Trong đó, người đứng đầu Wagner được trang bị vũ khí và mặc trang phục quân đội, đứng trong một khung cảnh giống như thảo nguyên. Phía sau ông Prigozhin là nhiều tay súng và một chiếc xe tải.

Không rõ ông ở đâu, nhưng bình luận của ông Prigozhin và một số bài đăng trên các kênh ủng hộ Wagner cho rằng đoạn clip được quay ở Châu Phi.

Trong video hôm 21/8, ông trùm Wagner tuyên bố lực lượng này đang thực hiện hành động để “giúp Nga càng vĩ đại hơn và giúp châu Phi tự do hơn”.

“Nhiệt độ đang là 50 độ C, mọi thứ đều đúng theo ý muốn của chúng tôi. Wagner đang thực hiện các hoạt động trinh sát và tìm kiếm. Wagner sẽ làm cho nước Nga trở nên vĩ đại hơn trên tất cả các châu lục và giúp châu Phi tự do hơn. Công lý và hạnh phúc cho người dân châu Phi”, ông Prigozhin nói trong video.

Ông trùm này cho biết Wagner đang truy đuổi các nhóm khủng bố như Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (ISIS), Al-Qaeda và những băng nhóm khác.

Người dân tập trung đặt hoa trước trụ sở tập đoàn quân sự Wagner ở TP St. Petersburg (Nga) tối 23/8. Hình Reuters

Bên cạnh đó, ông Prigozhin cho biết rằng Wagner “đang chiêu mộ những người hùng thực sự để hoàn thành các nhiệm vụ đã đặt ra”, đồng thời công bố số điện thoại liên hệ cho những người muốn gia nhập tập đoàn này.

Ông Prigozhin cũng tuyên bố trong các bình luận được công bố vào cuối tháng 7 rằng Wagner sẵn sàng mở rộng sự hiện diện ở châu Phi. Ông cũng bình luận về cuộc đảo chính gần đây ở Niger, trong đó lực lượng bảo vệ tổng thống của nước này đã bắt giữ Tổng thống Mohamed Bazoum.

Ông nói trong một đoạn ghi âm trên Telegram vào tháng trước: “Những gì xảy ra ở Niger đã được ấp ủ trong nhiều năm. Những kẻ thực dân cũ đang cố gắng duy trì quyền kiểm soát người dân các nước châu Phi. Để kiểm soát người dân, những kẻ thực dân cũ đang lấp đầy quốc gia này bằng những kẻ khủng bố và nhiều băng cướp khác nhau. Kết quả là dẫn đến một cuộc khủng hoảng an ninh nghiêm trọng”.

Giới lãnh đạo Nga, bao gồm cả ông Putin, chưa bình luận về vụ rơi máy bay có mặt ông Prigozhin.

Danh sách 7 hành khách và ba nhân viên phi đoàn có mặt trên chiếc máy bay bị rớt. Hình FATA

Kể từ năm 2014, Moscow đã sử dụng Tập đoàn Wagner để tăng cường sự hiện diện quân sự của Nga ở Châu Phi và Trung Đông. Ông Prigozhin đã dành nhiều tuần vào đầu mùa hè này để chỉ trích sự hiện diện của Nga ở Ukraine, và tuyên bố rằng Wagner thiếu sự hỗ trợ trong bối cảnh giao tranh ác liệt.

Hồi tháng 6, ông tuyên bố đảo chính quân sự chống lại Điện Kremlin nhằm hạ bệ Bộ trưởng Quốc phòng Nga, Sergei Shoigu, và đưa quân của ông từ miền đông Ukraine tới Moscow.

Sau đó, để đổi lấy lệnh ân xá cho ông Prigozhin và các tay súng của ông, Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã dàn xếp một thỏa thuận giữa ông Prigozhin và Điện Kremlin nhằm chấm dứt cuộc nổi dậy. Wagner được cho là sau đó đã bàn giao vũ khí và thiết bị của mình cho quân đội Nga.

Khi đó, ông Putin gọi ông Prigozhin là kẻ phản bội và đe dọa sẽ trừng phạt nghiêm khắc nhóm này cũng như ông Prigozhin. Tuy nhiên, các cáo buộc hình sự đối với ông Prigozhin sau đó đã được bãi bỏ. (T/H, NTD)