Các cường quốc muốn đẩy nhanh kế hoạch chuyển các nhà máy sản xuất ra khỏi Trung Quốc

Các chuyên gia nhận định nền kinh tế thế giới quá phụ thuộc vào Trung Quốc, đặc biệt là ngành thiết bị y tế. Sau đại dịch Covid-19 ba trong bốn nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể đẩy nhanh quá trình chuyển cơ sở sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Kinh tế thế giới lệ thuộc vào Trung Quốc

Trước đó các nền kinh tế lớn nhất thế giới gồm Mỹ, Nhật và Châu Âu đã có kế hoạch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Tuy nhiên vì ảnh hưởng của dịch Covid-19 quá trình này có thể được đẩy nhanh hơn.

Cụ thể vào tuần trước, Nhật Bản đã dành hơn 240 tỷ yên (khoảng 2.2 tỷ USD) để hỗ trợ các công ty Nhật chuyển nhà máy về trong nước hoặc sang các nước Đông Nam Á. Ngày 21 tháng 4 Cao ủy Thương mại Liên minh Châu Âu Phil Hogan nói khối này sẽ tìm cách giảm sự lệ thuộc thương mại vào Trung Quốc. Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ ông Larry Kudlow nói Washington nên trợ cấp cho các ngành sản xuất thiết bị, tài sản trí tuệ, đổi mới sáng tạo, hạ tầng để rời khỏi Trung Quốc.

Gói hỗ trợ 2.2 tỷ USD của chính phủ Nhật gây nên những tranh luận trong nội bộ chính quyền Bắc Kinh. Một phần đến từ mối quan hệ Nhật Bản – Trung Quốc đang “tan băng”.

Tuy nhiên cố vấn kinh tế cho chính phủ Trung Quốc ông Li Xunlei nhận định các động thái của các nước lớn không phải là mối đe dọa trực tiếp đến Trung Quốc, nhưng sẽ là thách thức lâu dài cho Trung Quốc.

Ông Li chia sẻ với South China Morning Post:

“Sự thiếu hụt thiết bị y tế trong lần đại dịch Covid-19 làm các nước phát triển tiếc nuối vì đã chuyển hết cơ sở sản xuất ra nước ngoài.”

Trung Quốc là nước đầu tiên bùng phát dịch Covid-19 và được cho là nước đầu tiên khống chế được dịch, tạo cơ hội cho nước này bán hàng tỷ khẩu trang. Điển hình là Mỹ, khi 70% khẩu trang bảo hộ đang dùng được sản xuất tại Trung Quốc. Tuy nhiên chất lượng sản phẩm của Trung Quốc đang bị phàn nàn.

Sự phụ thuộc thiết bị y tế bảo hộ vào Trung Quốc đã nhân đôi nỗi lo ngại của Mỹ về sức mạnh quân sự, kinh tế và ngoại giao. Điều này là cơ sở để hàng loạt dự luật được đề xuất kiềm chế sự ảnh hưởng này.

Thượng nghị sĩ Florida Marco Rubio đảng Cộng hòa đề xuất dự luật yêu cầu giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc. Dự luật này được sự ủng hộ của 3 Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ.

Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton, tiểu bang Arkansas thì yêu cầu cấm hỗ trợ liên bang các loại thuốc hay các loại thuốc có thành phần từ Trung Quốc và đặt ra quy định về việc ghi nơi xuất xứ.

Dư luận ủng hộ việc dời cơ sở nhà máy sản xuất ra khỏi Trung Quốc

Tổng thống Donald Trump đã sử dụng Luật sản xuất Quốc phòng buộc các công ty sản xuất hàng hóa hỗ trợ chống dịch Covid-19. Đây là tiền đề để các doanh nghiệp đặt nhà máy sản xuất vĩnh viễn một số mặt hàng trong nước Mỹ. Đồng thời khiến các công ty Mỹ tư duy lại chuỗi cung ứng.

Một kịch bản khác được các nhà phân tích vẽ ra là số lượng các công ty dời về Mỹ sẽ không nhiều, thay vào đó là chuyển nhà máy sản xuất sang Mexico hay các nước Châu Á khác, nhất là Việt Nam. Tuy nhiên với ngành thiết bị y tế thì chính phủ Mỹ sẽ có chương trình đưa sản xuất về nước.

Hiệp hội thương mại Mỹ (AmCham) tại Thượng Hải cho rằng 70% thành viên không tính đến việc chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, vì đây là thị trường khổng lồ 1.4 tỷ dân. Thay vào đó họ sẽ mở thêm xí nghiệp tại các nơi khác.

Chủ tịch AmCham Thượng Hải Ker Gibbs bày tỏ quan điểm, dù chính phủ Mỹ có hỗ trợ việc di dời xí nghiệp nhưng chưa có lý do về thị trường tiêu thụ để họ rời khỏi Trung Quốc.

Ông Gibbs nói: “Chuyển công ty ra khỏi Trung Quốc về Mỹ sẽ không đơn giản như xách vali lên và đi”.

Hoàng Mai (VPN)

Theo Fox News, SCMP & Politico