Bắc Kinh thành lập văn phòng an ninh mới tại Hong Kong
Trong việc ban hành Luật an ninh mới tại Hong Kong, TQ dự kiến thành lập một văn phòng trên lãnh thổ này để thu thập thông tin tình báo và xử lý các tội chống lại an ninh quốc gia, truyền thông nhà nước nói.
Luật an ninh mới cũng sẽ là luật phải được tuân theo, nếu mâu thuẫn với bất kỳ luật địa phương nào, Tân Hoa Xã đưa tin.
Luật an ninh nói trên đã gây ra các cuộc biểu tình của người Hong Kong và sự lên án của quốc tế.
Các nhà phê bình nói rằng luật sẽ phá hủy các quyền tự do mà Hong Kong hiện được hưởng nhưng không có ở Trung Quốc đại lục.
Hôm Thứ Sáu, Nghị viện châu Âu bỏ phiếu đưa Trung Quốc ra Tòa án Công lý Quốc tế tại The Hague nếu luật được áp đặt.
Nhưng Trung Quốc nói rằng luật này cần thiết để giải quyết các hoạt động ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với các phần tử nước ngoài, đồng thời bác bỏ chỉ trích là sự can thiệp vào vấn đề nội bộ của họ.
Hong Kong được Anh trao lại cho Trung Quốc năm 1997 theo một thỏa thuận tập trung vào nguyên tắc “một quốc gia, hai hệ thống” đảm bảo các quyền tự do nhất định cho Hong Kong, không áp dụng ở đại lục.
Có gì trong luật mới?
Thông tin chi tiết được công bố sau cuộc họp kéo dài ba ngày của cơ quan ra quyết định chính tại quốc hội Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nhân dân.
Một văn phòng an ninh quốc gia mới ở Hong Kong sẽ giải quyết các vụ án an ninh quốc gia, nhưng cũng sẽ có các quyền hạn khác như giám sát giáo dục về an ninh quốc gia trong các trường học ở Hong Kong.
Tân Hoa Xã cũng cho biết, lãnh đạo Hong Kong Carrie Lam sẽ có thể bổ nhiệm các thẩm phán cụ thể để xét xử những vụ án liên quan đến an ninh quốc gia.
Bà Lam đã ủng hộ luật này và phủ nhận rằng các quyền tự do của Hong Kong theo “một quốc gia, hai hệ thống” sẽ bị ảnh hưởng.
Chính phủ Hong Kong sẽ được yêu cầu thực hiện hầu hết các biện pháp cưỡng chế theo luật mới, nhưng Bắc Kinh sẽ có thể áp đảo chính quyền Hong Kong trong một số trường hợp.
“Nếu luật pháp địa phương … không phù hợp với Luật này, các quy định của Luật này sẽ được áp dụng. Quyền giải thích luật này thuộc về Ủy ban Thường vụ Quốc hội Nhân dân Quốc gia”, Tân Hoa Xã nói.
Quá trình tạo ra và hoàn thiện luật pháp ở Trung Quốc thường mất vài năm, Wanyuan Song của BBC Reality Check nói, đơn cử một luật cho Đài Loan phải mất năm năm để thông qua, kể từ khi nó được đề xuất lần đầu tiên.
Nhưng truyền thông nhà nước nói rằng luật an ninh mới được lên kế hoạch cho Hong Kong có thể được công bố vào mùa hè này, mặc dù nó chỉ mới được đề xuất vài tháng trước, Wanyuan Song nói thêm.
Luật sẽ không được thực thi mà không có sự phản đối
Celia Hatton, biên tập viên châu Á-Thái Bình Dương, BBC News
Trong một tài liệu ngắn nhưng mạnh mẽ, Bắc Kinh đã khởi xướng những thay đổi mạnh mẽ nhất với cơ cấu quyền lực của Hong Kong, kể từ khi lãnh thổ được trao trả từ Anh năm 1997.
Luật mới khẳng định một cách dứt khoát rằng nó phải được tuân theo khi mâu thuẫn với bất kỳ luật pháp khác nào ở Hong Kong, như vậy có hiệu quả xóa sạch hết các cơ quan pháp luật và quy định riêng của lãnh thổ Trung Quốc.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc cho rằng luật sẽ chỉ nhắm vào một số ít những kẻ khủng bố và ly khai, nhưng các chi tiết chính vẫn chưa được tiết lộ: cụ thể là những gì thuộc về an ninh quốc gia và những gì cấu thành tội.
Luật sẽ không được áp đặt mà không có sự phản đối: nhiều người ở Hong Kong mạnh mẽ phản đối luật này, vì sợ nó sẽ xóa bỏ các quyền tự do hiện có của họ. Và nếu luật an ninh quốc gia trở thành hiện thực, Bắc Kinh sẽ phải đối mặt với phản ứng quốc tế.
Đã có những phản ứng nào?
Hoa Kỳ nói rằng luật an ninh mới có nghĩa là Hong Kong không còn đủ tự chủ để xứng đáng được đối xử đặc biệt theo luật pháp Hoa Kỳ.
Điều này có khả năng mở đường cho Hong Kong bị tước bỏ các đặc quyền thương mại, chẳng hạn như thuế quan thấp hơn, có nghĩa là Hoa Kỳ sẽ đối xử với Hong Kong giống như bất kỳ thành phố Trung Quốc đại lục nào khác trong mục đích giao dịch.
Trong khi đó, Anh cho biết họ sẽ thay đổi các quy tắc nhập cư và cung cấp cho hàng triệu người ở Hong Kong “một con đường có quyền công dân” nếu Trung Quốc áp dụng luật mới.
Tại sao Trung Quốc áp đặt luật an ninh?
Thỏa thuận bàn giao năm 1997 giữa Anh và Trung Quốc – một hiến pháp nhỏ gọi là Luật Cơ bản, và nguyên tắc được gọi là “một quốc gia, hai hệ thống” – dự kiến là các quyền của Hong Kong gồm tự do hội họp và tự do ngôn luận, tư pháp độc lập và một số quyền dân chủ mà không có phần nào khác của Trung Quốc đại lục có.
Cũng trong thỏa thuận tương tự, Hong Kong dự kiến sẽ ban hành luật an ninh quốc gia của riêng mình – điều này đã được quy định tại Điều 23 của Luật Cơ bản.
Nhưng sự không được ưa chuộng của luật này có nghĩa là nó chưa bao giờ được thực hiện – chính phủ Hong Kong đã cố gắng ra luật vào năm 2003 nhưng phải lùi lại sau các cuộc biểu tình.
Sau đó, năm ngoái, các cuộc biểu tình về đạo luật dẫn độ đã biến thành bạo động và phát triển thành một phong trào chống Trung Quốc và dân chủ rộng lớn hơn.
Trung Quốc không bao giờ muốn thấy điều đó xảy ra nữa. (BBC)
