Xác tàu đắm 170 năm ngoài khơi Úc hé lộ ‘nghề tay trái’ từng phổ biến trên biển
Một tàu buôn Hà Lan bị đắm trong thế kỷ 19 vừa được phát hiện tại Nam Úc, hé lộ hoạt động chở lao động trái phép thời kỳ rộ lên phòng trào đi tìm vàng.
Bảo tàng Hàng hải Quốc gia Úc cho biết, các nhà khảo cổ biển đã tìm thấy xác tàu Koning Willem de Tweede, một tàu buôn Hà Lan nặng khoảng 800 tấn, bị lật do bão vào tháng 6/1857 gần thị trấn cảng Robe. Trong vụ tai nanh này, 2/3 thủy thủ đoàn được cho là đã thiệt mạng.
Chỉ vài ngày trước đó, 400 người Hoa di cư đến từ Hong Kong đã rời tàu để chuẩn bị đi bộ đến các mỏ vàng ở tiểu bang Victoria. Việc chở thêm lao động này được thủy thủ đoàn coi là “nghề tay trái” để kiếm thêm thu nhập, một hình thức khá phổ biến và gây tranh cãi về tính hợp pháp vào thời điểm đó.
Sau 3 năm tìm kiếm, vào ngày 10/3 năm nay, đội thợ lặn được hỗ trợ bởi chính phủ Hà Lan đã phát hiện ra xác tàu, đúng vị trí ghi chép trong các tài liệu lịch sử. Ngoài các mảnh kim loại trùng khớp với kích thước thân tàu dài 43 mét, nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy mảnh gốm Trung Quốc thế kỷ 19 gần hiện trường.
Ông James Hunter, nhà khảo cổ học và là người đầu tiên chạm tay vào xác tàu dưới đáy biển, cho biết: “Lớp cát vừa kịp hé lộ phần nhỏ thân tàu để chúng tôi xác nhận. Đó là một khoảnh khắc lịch sử đầy cảm xúc”.
Việc chở người Hoa di cư vào Robe là cách các tàu buôn né tránh mức thuế nhập cảnh 10 Bảng mà chính quyền tiểu bang Victoria áp lên mỗi người nhập cảng chính, tương đương hơn 1,300 USD ngày nay. Sau khi lên bờ, những người này phải đi bộ hàng trăm kilômét để đến mỏ vàng.
Xác tàu hiện vẫn còn nguyên phần khung, cối quay neo và một số ván gỗ sàn trên. Các nhà khảo cổ tin rằng tàu còn lưu giữ nhiều vật dụng cá nhân như tiền xu, chai lọ, gốm sứ, vũ khí và công cụ. Đây có thể là những manh mối quan trọng về kỹ thuật đóng tàu và đời sống thủy thủ thế kỷ 19.
Cộng đồng dân cư thị trấn Robe vẫn luôn mong muốn làm rõ số phận của các thủy thủ thiệt mạng. Một cư dân bản địa từng cố gắng bơi dây cứu hộ ra tàu giữa sóng dữ nhưng không thành công. Cuối cùng, thuyền trưởng đã tự buộc mình vào một thùng gỗ để người dân kéo vào bờ.
Nếu tìm thấy thi thể các thủy thủ còn mất tích, cộng đồng địa phương dự kiến sẽ tổ chức một nơi an táng trang trọng để tưởng niệm. Theo các nhà nghiên cứu, Úc hiện có khoảng 8,000 xác tàu đắm quanh bờ biển. Nhiều chiếc có từ thế kỷ 18, khi thời kỳ thực dân hóa bắt đầu. (T/H, VTV)
